Kedi ve Köpeklerde Epilepsi Nöbetleri
Merhabalar! Bugün sizlere kedi ve köpeklerde epilepsi nöbetleri, nöbetin belirtileri, teşhisi ve tedavisi hakkında önemli hususlardan bahsedeceğim.
Epilepsi, beyinde bulunan bir grup nöronun anormal elektrik aktivitesine bağlı olarak tekrarlayan nöbetlerle karakterize nörolojik bir rahatsızlıktır.
Nöbet, beynindeki anormal elektriksel aktivitenin klinik yansımasıdır.(Thimas,2003). Yani nöbet hastalık değil bir semptomdur.
Bu hastalık beşeri hekimlik kadar veteriner hekimlik içinde çok önemlidir. En sık kedi ve köpeklerde görülmesinin yanı sıra atlar ve sığırlarda da karşılaşılabilir. Hayvanların yaşam kalitesinde önemli bir düşüşe neden olur.
Nöbetin Sınıflandırılması
1.Generalize Nöbetler:
Vücudun her iki tarafında da belirgin klinik belirtiler görülür. Kas hareketlerinde ani kayıplar ve kas tonusunda artış ile karakterizedir. Hayvanın farkındalığı kaybolur, idrar ve dışkılama görülür.
2.Fokal Nöbetler:
Beynin belli bir bölgesinden kaynaklanır ve belirli bir bölümü etkiler. Bazı durumlarda belli bir bölgeyle sınırlı kalmayıp genele yayılabilir.
Epilepsiye Neden Olan Faktörler
Genetik faktörler epilepsi için en önemli etkenlerdendir. Golden Retriever, Siberian Husky, Terrier, Poder, Kaniş, Alman Çoban Köpeği gibi ırklar genetik olarak epilepsiye daha yatkın oldukları için epilepsi nöbetlerinin görülme ihtimali diğer cinslere göre daha yüksektir. Ayrıca köpekleri etkileyen ve ölümcül bir virüs olan sistemler virüsü, epilepsiye neden olabilecek etmenlerden biridir.
Epilepsinin Gelişen Safhaları
Prodrom faz;
Spesifik bir belirtini şekillenmediği genellikle bir hastalığın gelişebileceğini gösteren bir evredir. Anksiyete, huzursuzluk, saldırganlık ve aşırı ses ile karakterizedir.
Aura faz;
Kişiden kişiye değişen haberci semptomlardır. Aşırı derece yalama, salivasyon, kusma ve urinasyon gibi belirtiler gösterir. Nöbetten önce birçok hayvan bu evreyi yaşar.
Iktus faz;
Nöbet oluşum aşamasıdır.
Postiktal faz;
Nöbetten sonraki iyileşme evresidir. Oryantasyon bozukluğu, huzursuzluk ve uyuşukluk gibi klinik belirtiler görülebilir.
Nöbet Belirtileri
- Tökezleme
- Salya akıntısı
- Sarsılma
- Aşırı havlama
- Ayak ve boyunda sertleşme
- İdrar kaçırma
- Kontrol edilmeyen çiğneme
Nöbet yaklaşık 1-3 dakika sürer ve bundan sonra postiktal faz görülür hayvan kafatası karışmış, sersemlemiş ve halsiz görülebilir.
Teşhis
Hastalığın tanımında alınacak anemnez ve hasta sahibinin doğru bilgi vermesi çok önemlidir. Bunun dışında beyin elektrosu, kafa röntgeni, MR, boş sıvısı tahlili de gereklidir .
Epilepsi Krizi Sırasında Yapılması Gerekenler
Eğer evcil hayvanınızın kriz geçirdiğini düşünüyorsanız onun sağlığını tehlikeye atmamak için üzerimize düşen sorumlulukları bilmemiz gerekir. Öncelikle evcil hayvanınızdaki belirtileri gözlemlemeniz çok önemli.
- Zarar görmemesi adına geniş bir alan oluşturmalısınız.
- Düşük ses tonu ile ve sakin konuşmalısınız.
- Kafasının altına yumuşak bir yastık koyabilirsiniz.
- Nefessiz kalmasını engellemek adına ağzına zarar vermeyecek bir şey ile ağzını kapamasını önlemelisiniz.
- Nöbet esnasında ilaç içirmeye çalışmamalısınız.
- Nöbet süresini gözlemlemelisiniz.
- Nöbet birisi sonrası ikinci bir nöbet ihtimaline karşı onu yalnız bırakmamalısınız.
Kedi ve köpeklerde epilepsi nöbetlerinin tedavisi var mıdır?
Eğer temel nedeni belirleyip, nöbeti tetikleyen sorunu tespit edilebilirse, buna uygun bir tedavi prosedürü uygulayarak nöbet aktivitesi kontrol altına alınabilir. Fakat yapılan çalışmalar da vakaların çoğunluğunda tam bir iyileşmeden ziyade nöbet sıkıldığı, sayısı ve şiddetinde azalma sağlamak amacıyla tedavi uygulandığı görülür.
Hekiminizin sıklığı ve sayısına göre vereceği antikonvülzan ilaçlar nöbetin vereceği hasarların önüne geçebilir.
Kaynakça
Uludağ Üniv. J. Fac. Vet. Med. 28 (2009) Hayvanlarda Epilepsi
CUSBED 2021 Köpeklerde ve Kedilerde Epilepsi ve Etiyopatogenezisi
Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Köpek ve Kedilerde Epilepsi
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
Gülden Gülser GÜLAY
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Veteriner Fakültesi 3. Sınıf
