Toplumsal kurum, toplumda insanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla oluşturulan davranışların, rollerin ve ilişkilerin birleşimidir. Toplumsal kurumlar, toplumda düzeni- akışı sağlamaya yardımcı olurlar ve bireylerin ihtiyaçlarını karşılama amacıyla ortaya çıkmışlardır.
Başlıca toplumsal kurumlar şunlardır: Aile, din, ekonomi, eğitim ve siyaset.
İşlevselcilik kuramına göre toplum birbirine bağlı öğelerden oluşmaktadır ve toplumu meydana getiren her öge bir ihtiyacı karşılamalıdır. Bu doğrultuda toplumsal kurumların da işlevleri mevcuttur. Bu işlevleri olumlu işlevler ve olumsuz işlevler olmak üzere iki başlıkta inceleyebiliriz.
Olumlu İşlevler
Kurumlar kişilerin sosyal davranışlarını kolaylaştırır. Birey topluma girmeden önce, toplumun düşünce ve davranış tarzları büyük ölçüde belirlenmiştir. Bu yüzden bireyin neyi, nasıl yapacağı toplumda belirlenmiş haldedir ve birey bunları kurumlar aracılığıyla öğrenir. Kurumlar bireyler arası ilişkilerde işbirliği ve dayanışmayı arttırarak grup içinde bütünleşmeyi sağlarlar. Kurumlar, kurumsallaştırma işlevinin bir sonucu olarak bireylere hazır halde sosyal rol ve sosyal ilişki ağları sunarlar. Kurumlar davranışları kontrol altına alarak toplumsal kontrolü sağlarlar. Kurumlar var olduğu için bireyler grup içerisinde nasıl davranmaları gerektiklerini bilirler ve uyulması gereken kuralları sürekli yinelemektedirler. Sosyal baskı yoluyla sapma davranışının da önüne geçebilmektedirler. Kurumlar bireye kendi özel istek ve yeteneklerini geliştirebileceği, halihazırda roller sunar. Örneğin bir eğitimci, bir eş olmak isteyen birey kendinden beklenilen davranışları bilir ve bu rollere bürünür. Kurumlar kültürün istikrarı ve koordinasyonu için birer aracı niteliğindedirler.
Olumsuz İşlevler
Kurumlar sosyal davranışların koruyucusu ve devam ettiricisidirler bu yüzden toplumda değişimin ve yeniliğin oluşmasında engelleyici ya da geciktirici rol oynarlar. Kurumlar dinamik değil de durağan olduklarında değişimlere ayak uyduramazlar. Bu yüzden yeni düzenle kurumun kendi düzeni içerisinde bir çatışma meydana gelebilir. Kurumlar bireylerin sosyal kişiliğinin ortaya çıkmasında baskıcı güç olabilirler. Kültüre uymayan davranışlarda bulunan kişiler toplumda “farklı” olarak görünürler. Birey bu baskı yüzünden istediği davranışlarda değil kültüre uygun olan davranışlarda bulunur ya da tam tersi bir şekilde sapma davranışı gösterebilir. Kurumlar bireylerin kültüründe değeri kalmamış davranışları zorla devam ettirmeye çalışır.
Bunun yanında kurumların açık ve örtülü işlevlerinden de bahsetmek mümkündür. Toplumsal kurumların açıkça amaçlanmış işlevleri yanında, amaçlanmış olmayan, öngörülmediği halde ortaya çıkan işlevleri ya da etkinlikleri de olabilmektedir.
Kısaca özetleyecek olursak kurumlar toplumda belli bir düzen, davranış biçimi oluşturarak bireylere kolaylık sağlar ve yön gösterirler. Onların hem grup içerisinde hem de bireysel olarak bir davranış şekli benimsemesine yardımcı olurlar. Ama bunun yanı sıra kurumlar değişime karşı dirençli olduklarında yeniliklere kapalı hale gelirler.
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
İrem Habibe Çeltikci
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 2. Sınıf
Linkedln
