Bipolar Bozukluk Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Bipolar Bozukluk Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Bipolar bozukluk, duygudurumun aşırı dalgalanmaları ile karakterize edilen bir psikiyatrik hastalıktır. Bu bozukluk, mani ve depresyon dönemleri arasında değişen bir döngü ile kendini gösterir. Bipolar bozukluğun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve beyin kimyasındaki dengesizlikler gibi faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. (Bahar ve yaz dönemlerinde mani atakları, kış ve sonbahar dönemlerinde depresyon atakları daha sıktır.) Bu blog yazısında, bipolar bozukluğun belirtileri, tanı yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında detaylı bilgi verilecektir.

• Belirtileri

Bipolar bozukluğun en belirgin özelliği, mani ve depresyon dönemleri arasında değişen duygudurum dalgalanmalarıdır. Mani dönemi, aşırı enerji, hiperaktivite, konuşma hızında artış, düşünce hızında artış, aşırı özgüven ve riskli davranışlar gibi belirtilerle karakterizedir. Depresyon dönemi ise, umutsuzluk, enerji eksikliği, ilgi kaybı, uyku sorunları ve intihar düşünceleri gibi belirtilerle kendini gösterir. Bipolar bozukluğun belirtileri, bireyden bireye farklılık gösterebilir ve bu nedenle doğru tanı ve tedavi için uzman bir doktora başvurulması önemlidir.

Manik ya da Hipomanik Dönem Belirtileri

1. Duygusal yükselme, çok mutlu veya aşırı derecede sinirli veya alıngan hissetmek
2. Gergin ve normalden daha aktif hissetmek
3. Uyku ihtiyacında azalma
4. Birçok farklı konuda hızlı konuşma, fikir uçuşması yaşama
5. Birçok şeyi aynı anda yorulmadan yapabileceğini hissetmek
6. Yiyecek, içecek, seks veya diğer zevkli aktiviteler için aşırı iştah
7. Alışılmadık derecede önemli, yetenekli veya güçlü hissetmek

Depresif Dönem Belirtileri

1. Çok üzgün, karamsar veya endişeli hissetmek
2. Huzursuz ve yavaşlamış hissetmek
3. Uykuya dalma ya da sürdürmede sorunlar, çok erken uyanma ya da fazla uyuma
4. Çok yavaş konuşmak, söyleyecek bir şey bulamamak veya birçok şeyi unutmak
5. En basit şeyleri bile yapamayacak gibi hissetmek
6. Hemen hemen tüm faaliyetlere ilgi eksikliği
7. Umutsuz ve değersiz hissetmek ya ölümü ya da intiharı düşünmek

• Nedenleri

Hastalığın kesin nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla birlikte kalıtsal olarak güçlü bir aktarım olabileceği düşünülmekte. Bipolar bozukluk, en güçlü kalıtsal aktarımın olduğu psikiyatrik durumlardan biri olarak kabul edilir. Çünkü bipolar bozukluğu olan kişilerin üçte ikisinden fazlasının en az bir yakın biyolojik arabasında aynı tanı vardır. Her ne kadar biyolojik bir akrabanızda bipolar bozukluk olsa da bu, mutlaka sizde de aynı hastalığın ortaya çıkacağı anlamına gelmez.

Araştırmalara göre rahatsızlığın ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilecek diğer bazı faktörler şunlardır:

1. Beyindeki yapısal değişiklikler: Araştırmacılar, bipolar bozukluğu olan kişilerde bazı beyin yapılarının büyüklüğünde ya da kimyasal özelliklerinde küçük farklılıklar olduğunu tespit etmişlerdir. Ancak, MRG ya da BT gibi görüntüleme yöntemleri yardımıyla bu farklılıklar gözlenemez.
2. Stres ya da travma gibi çevresel faktörler: Bir yakının kaybı, ağır bir hastalığa yakalanma, boşanma veya finansal zorluklar gibi stresli yaşamsal olaylar; manik veya depresif bir atağı tetikleyebilir. Bu nedenle, stres ve travma, bipolar bozukluğun ortaya çıkışında rol oynayabilir.

• Tanı Yöntemleri

Bipolar bozukluk tanısı, belirtiler ve hastanın öyküsüne dayanarak konulur. Uzman bir psikiyatrist, hastanın duygudurum dönemlerini ve semptomlarını değerlendirir. Ayrıca, ruh hali günlüğü tutma, kan testleri, beyin görüntüleme yöntemleri gibi ek testler de kullanılabilir. Bipolar bozukluk tanısı koymak için DSM-5 (Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) kriterleri kullanılır.

• Tedavi Seçenekleri

Bipolar bozukluğun tedavisi, bir multidisipliner yaklaşım gerektirir. İlaç tedavisi, psikoterapi ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur. İlaç tedavisi, duygudurum düzenleyicileri, antidepresanlar ve antipsikotikler gibi ilaçların kullanımını içerir. Psikoterapi, bireyin duygusal ve zihinsel sağlığını desteklemek için kullanılan bir terapi türüdür. Kognitif davranışçı terapi, aile terapisi ve destek grupları gibi farklı psikoterapi yöntemleri bipolar bozukluğun tedavisinde etkili olabilir. Ayrıca, düzenli uyku, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi gibi yaşam tarzı değişiklikleri de tedavi sürecine destek olabilir.

Sonuç olarak bipolar bozukluk, karmaşık bir psikiyatrik hastalıktır ve doğru tanı ve tedavi gerektirir. Eğer siz de kendinizde bipolar bozukluğa benzer sorunlar gözlemliyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurarak psikiatrist muayenesinden geçebilirsiniz. Bu blog yazısında, bipolar bozukluğun belirtileri, nedenleri, tanı yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında genel bir bakış sunulmuştur. Ancak, unutulmamalıdır ki, her bireyin bipolar bozukluk deneyimi farklı olabilir ve tedavi planı bireye özgü olmalıdır. Bu nedenle, bipolar bozukluk belirtileri gösteren kişilerin bir uzmana başvurması önemlidir.

Öykü Tuna

Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümü

2. Sınıf Temsilcisi