Mühendislik ve Sağlık
Her geçen gün teknoloji hızıyla başımızı döndürmeye devam ediyor. Özellikle de son zamanlarda yapay zekâ hakkında epey bir gelişme oldu ve yapay zekanın gelecekteki yeri gündemden düşmedi. Bu demek değildir ki yeni teknolojik gelişmeler sadece bu alanda yapılıyor olsun. O yüzden bu yazımızda sağlık sektörünü yakından ilgilendiren teknolojik gelişmelere odaklanacağız.
Mühendisler, insanların ihtiyaçlarına ve karşılaştıkları problemlere pozitif bilimleri kullanarak çözüm üreten, süreçleri daha verimli hale getiren kişilerdir ve sağlık dahil olmak üzere …. gibi alanlarda büyük rol oynarlar. Mühendisliğin alt dallarından biyomedikal mühendisliği, biyomühendislik, tıp mühendisliği sağlık sektörüyle yakından ilişkilidir. Mühendislik uygulamaları, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi ve sağlık sistemlerinin daha verimli hale getirilmesi ve benzeri alanlarda karşımıza çıkmaktadır.
Sağlık Alanında Mühendislik Yenilikleri
- Tıbbi Görüntüleme ve Cihazlar: Mühendislikteki ilerlemeler sayesinde insan vücudu ayrıntılı şekilde görüntülenebilmiş ve tıpta çığır açmıştır. MRI, BT taramaları ve ultrason gibi tekniklerle hastalık teşhisi ve takibi büyük ölçüde kolaylaşmıştır. Biyomedikal cihazlar, basit teşhis araçlarından karmaşık implante edilebilir cihazlara kadar uzanır.
- Tele Sağlık Çözümleri ve Sağlık Bilgi Sistemleri: Sağlık hizmetlerine fiziksel olarak uzak olan hastalara sağlık hizmetlerini ulaştırma, hastaneye başvuru oranını azaltma, zaman kaybını ve maliyeti düşürmek adına hayata geçirilmiştir. Türkiye’de tele sağlık hizmetleri e-Nabız, MHRS, 182 çağrı merkezi üzerinden verilmektedir.
- Yapay Zekâ ve Makine Öğrenmesi Destekli Tanı Sistemleri: Yapay zekâ algoritmaları, röntgen, BT taramaları ve MRI gibi tıbbi görüntüleri analiz ederek anormallikleri tanımlamada ve potansiyel hastalıkların tespitinde kullanılabilmektedir. Bu şekilde, hastalıkların daha erken tespit edilmesi ve yanlış teşhis oranlarının azaltılması hedeflenmektedir. Makine öğrenmesi algoritmaları, hastaların gelecekte karşılaşmalarının olası olduğu hastalıkları, hastalık geçmişlerine, yaşam tarzlarına, laboratuvar test sonuçlarına bakarak durum değerlendirmesi yapabilir. Kişiye ait bu veriler, bireysel tedavi planları oluşturmak ve önlem almak için kullanılabilir.
- Rejeneratif Tıp: Çoğunlukla kök hücrelerin büyüme ve hasar onarım mekanizmalarını kullanarak hasarlı dokuya veya organa yenileyici tedaviler geliştirmek maksadıyla biyoloji ve mühendisliğin el ele verdiği bir alandır. Böylelikle kronik hastalıkların tedavisi mümkün kılınmaya çalışılıyor.
- Robotik Cerrahi: Karmaşık, riskli veya yüksek hassasiyet gerektiren ameliyatlarda tercih edilen cerrahi robotlar, yüksek hassasiyet ve gelişmiş el becerileriyle başarı şansını artırmakla birlikte kan kaybının azaltılmasına, hastanede yatış süresinin kısaltılmasına fırsat tanıyor.
Sonuç olarak, mühendislik, sağlık alanında çok yönlü bir etkiye sahiptir ve bu etki, tıbbi cihazlardan halk sağlığına kadar geniş bir yelpazede hissedilmektedir. Mühendislik ve sağlık bilimleri arasındaki iş birliği, yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi ve sağlık hizmetlerinin daha erişilebilir hale getirilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Bu iş birliği, gelecekte de sağlık alanında önemli yeniliklerin önünü açacaktır.
- REFERANSLAR
- Ayo-Farai, O., Olaide, B., Maduka, C., & Okongwu, C. (2023). ENGINEERING INNOVATIONS IN HEALTHCARE: A REVIEW OF DEVELOPMENTS IN THE USA. Engineering Science & Technology Journal. https://doi.org/10.51594/estj.v4i6.638.
- Birinci, Ş., & Şebik, N. B. (2021). Sağlık politikalarında yenilikçi yaklaşımlar. SD Dergi, 59(14), 14-17.
Gülşah Uğur
Gebze Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
