Kariyer Yönetimi Nasıl Yapılır?
Herkese selam! Umarım herkes iyidir ve her şey yolundadır:)
Kariyerimizin bizler için ne kadar önemli olduğu, özellikle günümüz dünya düzeninde ne kadar ayırt edici özellikler barındırdığı yadsınamaz bir gerçek. Genellikle üniversite yıllarında temellerini atmaya başladığımız bu yolculuk, üzerinde kurulacak geleceğe de bir zemin hazırlıyor; aynı zamanda da ışık tutuyor. Bu sebeple genç yaşta yapılan birikimler ve ortaya koyulan çaba büyük önem arz ediyor. Fakat bazen yapmamız gerekenleri bilsek bile nasıl, ne zaman ve ne şekilde yapmamız gerektiği konusunda kafa karışıklığı yaşayabiliyoruz. Bu yüzden sizlerle bu yazıda kariyere ve kariyer yönetimine dair aklımızdaki soru işaretlerini ortadan kaldırmak ve var olan bilgilerimizi de tazelemek istedim.
Her şeyden önce kariyerin tanımını yaparak başlamak istiyorum. Çünkü gözlemlediğim kadarıyla, tıpkı birçok disiplinde olduğu gibi, kariyer kavramı da aynı alan içinde farklı anlamları karşılayan kavramlarla karıştırılmakta. Kariyerin güncel Türkçe sözlükteki tanımı “Bir meslekte zaman ve çalışmayla elde edilen aşama, başarı ve uzmanlık” olsa da ben kariyeri tek bir mesleğe indirgemeyi doğru bulmuyorum. Yazının girişinden de anlamış olacağınız üzere kariyeri sadece “iş hayatının” bir parçası olarak da görmüyorum. Kariyer genellikle üniversitede, bazen lisede taşlarını dizmeye başladığımız ve kendimizi geliştirmeye devam ettirdiğimiz sürece de ilerleyecek olan uzun bir yol ve bu yolu şekillendiren, rotasını çizen birçok iç ve dış faktör var. İç faktörleri kişinin hayalleri, potansiyeli, idealleri, seçimleri gibi sıralayabiliriz, yani biraz daha bireysel bir kategori. Dış faktörleri ise “şartlar” başlığı altında birleştirebiliriz: ekonomik, sosyal, çevresel, politik koşullar gibi. Kariyer, bunlarla birlikte aslında kişisel gelişimle de doğrudan ilişkilidir.
Peki ya kariyer yönetimi ne oluyor ve nasıl yapılıyor?
Kariyer yönetimi kavramı literatürde genelde bireysel planlama, mesleki gelişim ve sürekli öğrenme odaklı süreçler olarak tanımlanıyor. Kişi oluşturduğu idealleri doğrultusunda bir plan çizip o ideale ulaşmak için de bu planı izliyor. Fakat kariyer de tıpkı hayat gibi iniş çıkışlarla doludur ve bu planın kusursuzca tıkır tıkır işlemesini bekleyemeyiz. Her deneyimin insanı geliştirdiğini düşünürsek kariyer yolunda hiçbir şeye bir kayıp gözüyle bakmamak gerektiğini de söyleyebiliriz. Kazanmak da kaybetmek de bu sürecin birer parçasıdır, doğaldır. Kişi bu süreç içerisinde muhakkak kendi çıkarlarını gözetmelidir. Bazen çok sevdiği bir işe, duruma, hatta ekibe bile insan artık kendisine bir katkısı olmuyorsa veya uğrattığı zararlar sağladığı yararları aşıyorsa veda edebilmelidir.
Kariyer yolundaki en önemli nokta bence o an yapmakta olduğunu tutkuyla yapıp, yapabileceğin diğer şeylerden seni alıkoymasına da engel olmak. Yani kısaca tutkuların potansiyelin önüne geçmesine engel olabilmek… Her zaman bir adım ileri atabilmenin sırrının burada olduğuna inanıyorum. Yukarda da sözünü ettiğim kariyere etki eden dış faktörler kimi zaman engel kimi zamansa aracı olur kişinin potansiyelini ortaya koymasına.
Denizde yüzmeyi severiz elbet, herkes sever. Fakat hiç okyanusa açılmaya cesaret edebildik mi? Bunun için iyi bir yüzme becerisi ve destek gerekir dediğinizi duyar gibiyim. Bu noktada da bilgi birikimimizin, emeklerimizin, tecrübelerimizin ve en önemlisi mentörlerimizin cesaretin bütünleyicileri olduklarını fark edeceğiz. Tecrübe insana çok şey kazandırır ama insan ömrü her şeyi tecrübe edecek kadar da uzun değildir denmişti bana vaktiyle, bu sözün doğruluğunu ve kıymetini zaman ilerleyince daha iyi anladım ve ben de sizlere aktarıyorum:) Başarı hikayeleri çok güzel birer motivasyon ve ilhamdır insanlara. İnsanı pes etmekten alıkoyan en büyük etken de o hikayelerdeki başarısızlıklardır. O yüzden tavsiyem, her zaman bir rol modeliniz ve bir ilham periniz olsun.
Kariyer yönetimi kendini tanımayla başlamalıdır. Bu yola çıkarken her şeye açık olmanın da ne kadar önemli olduğunu unutmamak gerekir. Esnek ve öğrenmeye açık bir yapıda olmak hem yolun başında hem de yol boyunca kişiye en çok fayda sağlayacak özelliklerden biridir. Kişi öncelikle ilgi alanlarını, yeteneklerini keşfetmelidir. Bunun için üniversite kulüpleri, kariyer etkinlikleri, fuarlar, organizasyonlar harika birer kaynaktır. Etkili şekilde kullanıldığı taktirde tabii ki:) Daha sonrasında, ilgi alanları ve yeteneklerini birleştireceği bir ideal geliştirip planlar yapmalıdır. Kısa ve uzun vadeli yapılacak bu planlar, hedefe doğru yürünen yolu somutlaştıracak ve kolaylaştıracaktır. Bir adım sonrasında da bu planları eyleme dökmelidir. Örneğin stajlar, gönüllü çalışmalar, projeler, kurslarla. Bu işler etkileşim gerektireceği ve barındıracağı için de “ağ ilişkisi” kurmaya yardımcı olacaktır -ki bunlar da önemli dış faktörler arasında yer alır.
Toparlayacak olursak kariyer aslında uzun vadeli bir süreçtir. Bu süreçte kayıplar da kazançlar gibi size ümit versin. Unutmayın ki en büyük motivasyon kaynağı başarı hikayelerindeki başarısızlıklarda gizlidir. Adım atmaktan vazgeçmeyin, adım atmanızı engelleyen şeyleri de terk etmeyi unutmayın.
Başka yazılarda görüşmek dileğiyle.
Sevgiyle kalın.
Cansu Kılıç
Hacettepe Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
