Toplumsal ve Bireysel Rollerde Çocukların Yeri: Geleceğin Yeşeren Filizleri
Toplumun en değerli varlığı olan çocuklar, geleceğin şekillenmesinde kritik bir öneme sahiptir. Aristoteles’in “Çocuklar dünyaya gönderdiğimiz canlı mesajlardır; onları nasıl şekillendirirsek, dünya da öyle şekillenir.” cümlesi bu önemi özetler niteliktedir.
Çocuklar bireysel yönden gelişirken aynı zamanda toplumsal sorumluluklar üstlenerek geleceğin de şekillenmesini sağlar.
Peki çocukların bireysel rolleri nelerdir?
Bireysel Rolde Çocuk Olmak
Her çocuk özeldir. Birbirinden farklı yeteneklere, farklı ilgi alanlarına ve farklı hayal dünyasına sahip olarak dünyaya gelirler. Bireysel roller, çocukların yeteneklerini ilgi alanlarını ve sorumluluklarını keşfetmelerine yardımcı olur. Çocukların kimlik gelişimini etkileyen önemli unsurlardandır.
- Aile Üyesi olmak
Aile, çocukların ilk sosyalizasyon alanıdır. Burada çocuk evin içinde küçük küçük görevler yaparak sorumluluk almayı öğrenir. Örneğin yemek yendikten sonra çocuğun da masa toplamaya yardım etmesi. Bu tür alışkanlıklar çocukta sorumluluk ve görev bilincini geliştirir. Ayrıca ilk değerlerini, etik ve ahlak kurallarını yine aile fertlerinden öğrenir. Anne, baba ve diğer aile bireyleriyle duygusal bağlar kurar. Sevgi, saygı kimi zaman kıskançlık gibi duygu durumlarını öğrenir ve geliştirir.
- Öğrenci Olmak
Çocuklar doğdukları andan itibaren hep öğrenme eğilimindedirler. Bebeklikten okul çağına kadar bir çocuk öğrenimini ailesinde ve çevresindeki insanlardan öğrenir. Türkiye de 69 ayını dolduran her çocuk ilkokulda eğitim görme zorunluluğu vardır. Anasınıfı ve kreşler hariç çocuklar 69 aylık iken resmi olarak öğrenci kimliği altına girerler. Çocuklar eğitim hayatları boyunca çeşitli bilgiler öğrenirken aynı zamanda problem çözme ve strateji geliştirmeyi, eleştirel düşünmeyi, sorumluluk almayı öğrenir ve geliştirir. Öğrenci olmak sadece okulla sınırlı değildir. Çocuklar okullar dışında da her yerden, herkesten bir şeyler öğrenebilir. Öğrenme süreci devam ettikçe çocuklar ve bireyler hep öğrenci kalacaktır.
- Arkadaş Olmak
İnsanlar sosyal bir canlıdır. Gittikleri her yerde yaş fark etmeksizin diyaloğa girmek isterler. Sosyal ilişkiler kurarak empati yapmayı, iş birliği ve saygı gibi değerleri öğrenirler. Çocuklar oyun vasıtasıyla arkadaşlık ilişkilerini kurup güçlendirir. Çocukken kurulan güçlü arkadaşlık bağları ilerleyen zamanda çocuğun kişilik gelişimi için önemlidir.
Toplumsal Rollerde Çocuk Olmak
Sosyal öğrenme teorisine göre (Bandura,1977), çocuklar çevrelerinde gözlemledikleri davranışları model alarak öğrenirler. Çocukların toplumsal rolleri yaşadıkları toplumun dinamiklerine göre değişir. Geleceğin aktif vatandaşını oluşturan küçüklerimizin topluma da katkı sağlar. Peki bunlar nelerdir?
- Toplumun Parçası Olmak
Çocuklar yaşadıkları toplumu gözlemleyerek topluma adapte olur. Biz büyükler bazen görmezden gelsek de aktif olarak toplumun parçasıdır. Yaşadıkları ailede, öğrenim gördükleri okulda ve yaşamını sürdürdüğü çevreden edindikleri bilgi ve deneyimlerle hayatlarını idame ettirirler.
- Ahlaki Değerlerin ve Kültürün Taşıyıcısı Olmak
Çocuklar, büyüklerinden öğrendikleri gelenek, görenek, örf ve âdetleri benimseyerek gelecek nesle aktarır. İçinde yaşadığı toplumun geleneksel kutlamalarına katılarak kültürel kimliklerini pekiştirir.
- Sorumluluk Sahibi Birey Olmak
Çocukların sorumluluk bilinci kazanması küçük yaşlarda oldukça önemlidir. Bu bilinci geliştirmek için bazı faaliyetler önem kazanır. Gönüllülük faaliyetlerine katılım, çevre temizliği projeleri, grup çalışmaları, takım sporları gibi etkinliklerle çocukların sorumluluk bilinci pekişir ve gelişir.
Çocuklar bir toplumun en önemli unsurudur. Çocuklar geleceğe gönderdiğimiz ve asla göremeyeceğimiz mesajlardır (Kennedy, 1963) Bu mesaj ne kadar iyi yazılırsa gelecek o kadar iyi olur. Bu yüzden çocuklara önem verelim ve unutmayalım ki geleceğin iyi vatandaşını yetiştirmek bizim elimizde.
Kaynakça
- Bandura, A.(1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
- Meb,Çocuklarla İlgii Söylenmiş Ünlü Sözler
- Meb,2024-2025 Eğitim Öğretim Yılı
Nursena Doğan
Gaziantep Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü
1. Sınıf Temsilcisi
Eğitim ve öğretmenlik alanında yenilikleri takip etmek, profesyonel gelişiminize katkı sağlamak ve network ağınızı genişletmek için bu fırsatı kaçırmayın! Kontenjan sınırlıdır, hemen yerinizi ayırtın.
Unutmayın, bu zirveyle geleceğinize yatırım yapın ve eğitim dünyasında fark yaratın!
Emeğinize, kaleminize sağlık. Bir sonraki yazınızı heyecanla bekleyeceğim.:)