Gribal enfeksiyonlarda ve sağlık kuruluşlarında kullanımı tercih edlilen cerrahi maskeler, çevreye hastalık bulaştırmamak ve kişinin hastalığını ileri evreye taşımamak adına takılması önerilir. Dünya’yı etkisi altına alan Corona Virüs ’den korunmak için birçok kişi de maskelere yönelmeye başladı. Peki, cerrahi maskeleri nasıl kullanmalıyız?, maskeler hakkında doğru bilinen yanlışlar neler? , Hangi maske çeşitleri kullanılmalı, maskelerin özellikleri ve fiyatları?… İşte tüm bu soruların yanıtları…
Virüsten korunmak için neler yapmalıyız?
Corona virüsü de grip gibi temasla bulaşıyor. Uzmanların önerilerine göre ellerinizi sıklıkla yıkamanızın yanında maske kullanmanız gerekir. Şimdilik hasta olanların ve toplu taşıma kullananların maske kullanımına dikkat etmesi söyleniyor.
Grip salgınında hangi maske ne kadar işe yarıyor
Maskelerin görünüşleri birbirine benzese de cerrahi maske ve respiratörler farklı fonksiyonlar için tasarlanmıştır.
Cerrahi maskeler yüzü ve ağzı kapatan gevşek bağlantılı, tek kullanımlık maskelerdir. Bunlar hastaları hemşire, hastabakıcı, doktor, teknisyen gibi sağlık personelinin tükürük ve solunum yolu salgılarıyla saçabileceği mikroplardan korumak için kullanılmaktadır. Maskeler aynı zamanda maskeyi takan kişileri de korurlar ama bunlar çok küçük partiküllerin solunmasına engel değillerdir. Bu maskeler bir kere kullanılmalı ve daha sonra çöpe atılmalıdır. Maske zarar görmüş veya kirlenmişse ya da nefes almak rahat değilse yenisi ile değiştirilmelidir. Maske değiştirildikten sonra eller mutlaka yıkanmalıdır.
Maskelerin kalınlıkları ve buna göre de koruyuculukları farklıdır. Bunlar hem yüze sıkı oturmadıklarından ve hem de filtre edici özellikleri fazla olmadığından öksürme, hapşırma ile havaya karışan çok küçük taneciklere karşı koruma sağlamazlar.
Salgın hastalıklardan korunmada “kumaş maske” önerisi
Çin’de ortaya çıkan yeni tip korona virüs (2019-nCoV) salgını nedeniyle maskeye olan talep artarken, uzmanlar kumaş içerikli cerrahi maskelerin tercih edilmesini önerdi.
Corona virüsü bulaşmasın diye ne yapılmalı?
Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler, Corona virüs için de geçerli. Sağlık Bakanlığı bu konuda şunları öneriyor:
*El temizliğine dikkat edilmeli. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalı.
*Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemeli. Hasta insanlarla temastan kaçınmalı (mümkünse en az 1 metre uzakta bulunulmalı).
*Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık yıkanmalı.
Türkiye’den yurtdışına seyahat edecekler ne yapmalı?
Sağlık Bakanlığı’na göre, virüse karşı yapılması gerekenlerin hepsi, yurtdışına seyahat edecekler için de geçerli. Bakanlık bu bilgilere ek olarak şunları da öneriyor:
*Çiğ tüketilen yiyecekler yerine pişmiş yiyecekler tercih edilmeli.
*Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalı.
Virüs için maske yeterli mi?
Uzmanlar piyasadaki en iyi maskenin bile yüzde 70’ten fazla koruyuculuğu olmadığının belirtiyor;
-Çoğu maske ağzı ve burnu kapatmıyor. Toz maskelerin yüzde 5-10’dan fazla koruyuculuğu yoktur. Bunlar damlacık yolu ile bulaşan corona virüsünden korumaz. Vatandaşların korunmasında en garanti yöntem, enfeksiyonu bulunan kişilerden uzak durmaktır. Toplu taşıma araçlarına da illa binmeleri gerekiyorsa koruyuculuğu yüksek olan, bakteri ve virüs geçirgenliği olmayan maskeleri tercih etsinler. Sık sık ellerini yıkasınlar.
N95 maskesi fiyatları ne durumda ?
Corona virüs için önerilen cerrahi maske olarak bilinen N95 maskeleri. Bu maskeleri sağlık çalışanları kullanıyor. Piyasada bir ay öncesine kadar makul fiyatlara satılan maskelerin fiyatları, virüs Türkiye’ye yaklaştıkça katlanarak arttı. Öyle ki yüzde 1487 oranında zamlanan maskeler var !
Yerli maskelerde fiyat 10-15 TL civarında. N95 standardına uygun ithal maskelerin fiyatı ise 25 TL’den 60 liraya kadar çıkıyor. İthal maskeler ile yerli maskeler arasında bir fark yok.
Tahran’dan gelen bir uçağın koronavirüs şüphesiyle başkent Ankara’ya acil iniş yapmasıyla Google üzerinden ‘maske’ araması yapanların sayısı dakikalar içerisinde iki katına çıktı. Bugün itibarıyla maske fiyatları şubat genelinde e-ticaret sitelerinde yüzde 188 artarken, eczanelerde maske stokları tükenmek üzere…Son dönemde popülerleşen 3M maskelerin fiyatında şubat ayında yüzde 188 artış yaşandı. Şu anda söz konusu maskelerin ortalama fiyatı 144 liraya ulaşmış durumda.
Coronavirüse karşı almanız gereken maske bu!
N95 maskeleri cerrahi maske olarak biliniyor. Bu maskelerin piyasadaki satış fiyatı 25 ile 500 lira arasında değişiyordu. Son günlerde fiyatlar fırladı ve piyasada 2 bin lira gibi çılgın rakamlar dolaşıyor.
N95 respiratörler takan kişiyi içinde bakteri ve virüs bulunabilecek olan çok küçük partiküllerin solunmasından korumak için kullanılır. Bunlar yüze sıkıca oturur ve bu sayede de havanın çoğu maskeden geçerek solunmuş olur. Respiratörün yerleşimini en kolay test etme yolu kullanma talimatına göre takıldığına emin olunduktan sonra birkaç kez kuvvetli bir şekilde nefes alıp verilerek test edilir. Eğer maske doğru yerleştirilmişse, soluk alıp verme sırasında içe ve dışa doğru hareket etmesi gerekir ve kenarlardan bir hava kaçağı olmamalıdır. Respiratörler yaklaşık 8 saat boyunca süren bir etkinliğe sahiptir.
Ne cerrahi maske ne N95 gribe karşı yüzde yüz koruyucu değildir; bu sebeple de maske takıyorum diye sık el yıkama, kalabalık ortamlardan kaçınma ve diğer tedbirlerden vazgeçilmemelidir.
Maskelerin doğru kullanımı nasıl olmalıdır?
- Maske ağzı ve burnu tamamen kapatacak ve yüzle maske arasında boşluk kalmayacak şekilde takılmalıdır.
- Maske takılı iken maskeye dokunmaktan kaçınılmalı, kullanılmış bir maskeyle temas ettikten sonra eller mutlaka sabunlu suyla yıkanmalıdır. Suyun bulunmadığı durumlarda alkollü el dezenfektanı kullanılmalıdır.
- Maske ıslandığında ya da nemlendiğinde yeni ve kuru bir maskeyle değiştirilmelidir.
- Tek kullanımlık maskeler tekrar kullanılmamalı, maske kullanıldıktan sonra derhal çöpe atılmalıdır.
