Bağımlılıkla Mücadelede Hemşirelik Yönetimi
Selamlar. Ben Öğrenci Hemşire Zehra. Bugün sizlere bağımlılıkla mücadelede hemşirelik yönetiminden bahsedeceğim. Bağımlılık, bireyin bir maddeye veya davranışa karşı otoritesini kaybetmesi ve bu durumu sürdürme isteğiyle karakterize edilen kronik, tekrarlayıcı bir beyin hastalığıdır. Alkol, tütün, uyuşturucu maddeler gibi kimyasal maddelere olan bağımlılığın yanı sıra; kumar, internet ve teknoloji bağımlılığı gibi davranışsal bağımlılıklar da giderek artış gösteren toplumsal sorun haline gelmiştir. Bu bağlamda bağımlılıkla mücadelede hemşirenin rolü, bireyin fiziksel, psikolojik ve sosyal iyilik halini desteklemek açısından kritik bir öneme sahiptir.
MADDESEL BAĞIMLILIKLAR
- Alkol bağımlılığı
- Tütün bağımlılığı
- Uyuşturucu madde bağımlılığı(opioidler,kokain,esrar vb.)
DAVRANIŞSAL BAĞIMLILIKLAR
- Kumar bağımlılığı
- Teknoloji ve internet bağımlılığı
- Alışveriş bağımlılığı
BAĞIMLILIĞIN BİREY ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Bağımlılık,bireyin biyolojik,psikolojik ve sosyal sağlığını olumsuz yönde etkiler:
- Fiziksel Etkiler:Organ hasarı,bağışıklık sistemi zayıflığı,kronik hastalıklar.
- Psikolojik Etkiler:Depresyon,anksiyete,psikotik bozukluklar.
- Sosyal Etkiler:İş kaybı,aile içi sorunlar,sosyal izolasyon.
BAĞIMLILIKTA HEMŞİRELİK YÖNETİMİ YAKLAŞIMLARI
- Değerlendirme ve Tanılama:
-
- Bireyin bağımlılık öyküsü alınır.
-
- Fiziksel ve psikolojik değerlendirmeler yapılır.
-
- Bağımlılık derecesi belirlenir(DSM-5 ve ICD-11 kriterleri kullanılabilir)
- Eğitim ve Farkındalık:
-
- Bağımlılık hakkında hasta ve aileye bilgi verilir
-
- Madde kullanımının zararları ve bırakma yöntemleri anlatılır.
- Tedavi Planlaması ve Müdahale:
-
- Detoksifikasyon Süreci:Madde kullanımını bırakmaya yönelik tıbbi destek sağlanır.
-
- Farmakolojik Destek:Yoksunluk belirtilerini azaltmaya yönelik ilaçlar uygulanır.
-
- Psikososyal Destek:Bireyler ve grup terapileriyle duygusal destek sağlanır.
- Motivasyonel Görüşme Teknikleri:
-
- Değişime yönelik içsel motivasyonu arttırıcı stratejiler kullanılır.
-
- Kişisel hedefler belirlenerek bağımlılık davranışının bırakılması teşvik edilir.
- İzlem ve Değerlendirme:
-
- Tedavi sürecinde düzenli izlem yapılır.
-
- Nüks(tekrar kullanma)riskini azaltıcı stratejiler geliştirilir.
HEMŞİRENİN ROL VE SORUMLULUKLARI
- Bağımlılığı tanıma ve erken müdahalede bulunma.
- Hastayı bağımlılık tedavi merkezlerine yönlendirme.
- Hasta haklarına saygılı bir şekilde bakım verme.
- Toplumsal farkındalık çalışmaları ve önleme programlarında aktif olma.
SONUÇ
Bağımlılık,bireyin ve toplumun sağlığını tehdit eden önemli bir halk sağlığı sorunudur.Hemşireler,bağımlılığın önlenmesi,tedavisi ve rehabilitasyon sürecinde temel sağlık çalışanlarıdır.Etkili hemşirelik yönetimi,bağımlı bireyin iyileşme sürecini destekler ve yaşam kalitesini arttırır.
KAYNAKÇA
- Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ),2023
- American Psychiatric Association(APA),DSM-5
- Türkiye Psikiyatri Derneği,Bağımlılık Tedavi Rehberi,2022.
Zehra İstemi
Demiroğlu Bilim Üniversitesi Hemşirelik Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
