Besin Alerjisi
- Gıda Alerjisi Nedir?
Gıda alerjisi alerjik bireylerde besin ilk kez tüketildiği zaman normal durumlarda zararı olmayan gıda proteinlerine karşı bağışıklık sisteminin bol miktarda hızlı şekilde IgE denilen bir antikor çeşidi üretmesidir. Alerjik besini daha sonraki tüketme sürecinde IgE, histamin denilen bir madde salgılanmasına yol açar. Histaminin varlığı bireyde bir besin proteinine karşı fazla duyarlılık oluşmasına sebep olarak alerjik reaksiyonları ortaya çıkarır.
Gıda alerjisi dünyada gitgide yaygınlaşan, alerjik bireylerin ve ailelerinin hayatları üzerinde önemli ölçüde rol oynayan bir halk sağlığı sorunudur. Alerjik reaksiyon gösteren bireylerde bu artış, halk bağışıklığının düşmekte olduğunun en büyük göstergesidir.
- Belirtileri Nelerdir?
Mide ağrısı, bulantı, kusma, gözlerde-deride kaşıntı ve şişlik şeklinde hafif belirtilerin devamında dilde şişme, tansiyon düşüklüğü, baş dönmesi görülür. Bunları daha da ağırlaşarak ölüm riski gösteren anafilaktik şok takip eder. Anafilaktik şok geçiren kişide aşırı nabız düşüklüğü, boğaz ve çevresinde şişlik görülür. Hava yolları daralarak kan basıncı düşer. Bu bireye uygulanan epinefrin enjeksiyonu sayesinde kişinin nabız hızı artırılarak ölümcül etki ortadan kaldırılmış olur. Daha önce anafilaktik şok geçirmiş veya alerji tanısı almış bir bireye hekimler tarafından epinefrin enjeksiyonu reçete edilir. Kişinin bu iğneyi yanından ayırmaması gerekmekte, şok esnasında yakınları veya kendisi tarafından enjeksiyon yapılması, devam eden süreçte ise derhal en yakın hastaneye gitmesi gerekmektedir.
- Besin Alerjisinin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Besin alerjisinin tedavisi için bu alerjik artışa sebep olan faktörler ve bunların altında yatan bağışıklık mekanizmaları ile ilgili araştırma yapılması gerekmektedir. Doğru tanı konulması en önemli basamaklardan biridir.
Tanı doğrultusunda bireyin alerjik reaksiyon gösteren besinleri diyete dahil etmemesi hatta bu besinlerden kararlılıkla uzak durması bu konudaki en büyük ve en önemli adımdır. Bunun dışında belirli bir tedavi yöntemi henüz bulunmamaktadır.
Mevcut yeni tedavi ve uygulamalarla beraber alerjik birey ve ailesinin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla diyetisyen eşliğinde uygun bir yönetim planı yapmak gereklidir.
Diyet alerjik beslenmenin en kilit noktasıdır. Hastanın bağışıklığı diyetle artırılarak vücudunun daha dirençli hale getirilmesi beklenmektedir.
Besin alerjileri çocuklarda çok daha fazla görülmekle birlikte geçici veya kalıcı olabilir. İnek sütü ve yumurta alerjisi çocuklarda sık görülmektedir. İlerleyen yaşlarda genellikle geçtiği görülmektedir. Balık, yer fıstığı gibi besinlerin alerjisi ise kalıcı olabilmektedir.
- Alerjik Besinler Nelerdir?
- İnek sütü
- Balık
- Yer fıstığı
- Kuruyemiş
- Kabuklu deniz ürünleri
- Susam
- Bakliyat
Bazı besinlerde benzer proteinler bulunması nedeniyle benzer besinlere alerji gelişebilir. Bu duruma çapraz alerji denir. Örneğin polen alerjisi olan bir birey bazı meyveleri yedikten sonra alerjik reaksiyon gösterebilir.
Unutulmamalıdır ki alerjinin ve birçok rahatsızlığın en iyi tedavisi diyettir.
- KAYNAKÇA
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33370488/
- https://www.medicalpark.com.tr/gida-intoleransi-ve-gida-alerjisi-nedir/hg-1756
- https://www.medicalpark.com.tr/anafilaksi-nedir/hg-2506
Esmanur Balıkcı
Erciyes Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
