Böbrek Yetmezliği Vaka Yönetimi
Merhaba, ben Gürkan Şen. Selçuk Üniversitesi 5.sınıf öğrencisiyim. Bu yazımda sizler için ”Böbrek Yetmezliği Vaka Yönetimi “ tedavi yönetimini araştırmalarım ve bilgilerim neticesinde sistematik olarak ele aldım.
AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ: Kısaca renal fonksiyonların görevini yerine getirememesi sonucu oluşur.
Akut böbrek yetmezliği tanısı için IRIS KİDNEY Grading Criteria sınıflandırmasına göre GRADE 1-2-3-4-5 Olarak creatinin düzeylerine göre sınıflandırmasına bakılır.
Tedavi İkiye ayrılır;
- Spesifik Tedavi
- Destekleyici Tedavi
1-Spesifik Tedavi: toksikasyon durumlarında antidot kullanılır. Etilen glikol(ethanol)
Enfeksiyon durumlar leptospirosis (penicilin, amoksisilin) pyelonephritis (florokinonlar)
2-Destlekleyici Tedavi:
- Sıvı Tedavisi: Hidrasyon durumuna göre yapılır 44-66 mL/kg/gün olarak verilir. Hiperkalemi varsa potasyumsuz sıvılar tercih edilir. Sıvı tedavisinin en önemli noktalarından birisi İdrar çıkışının olup olmamasıdır. Bunun için kalıcı idrar katateri yerleştirmek gerekir.
- Oliguri/Anuri Yönetimi: İdrar çıkışı yetersiz ise Diüretikler( furosemid 2 mg/kg) veya Ozmotik Diüretikler ( %20 mannitol, %20 dextrose) uygulanabilir. Yetersiz olursa vazoaktif seçenekler( Dopamin 0,5-5 ug/kg/dk Fenoldopam kediler için 0.5mcg/kg Diltiazem ) veya RRT yapılır.
- Poliürinin yönetimi: Hiponatremi ve Hipokalemi ye karşı tedavi uygulanmalı
- Asit-Baz ve Elektrolit dengenin sağlanması: metabolik asidoz yönetilmelidir. Oligüri/anurik hayvanlarda hiperkaleminin düzeltilmesi son derce önemlidir.
- Üremik komplikasyonlar
-Kusma: FAMOTİDİN, OMEPRAZOL (GAS inhibasyonu) MAROPİTANT, METKLORPAMİD(Antiemetikler)
-Hipertansiyon: AMLODİPİNE, ENALAPRİL , BENAZEPRİL
- Diyet Yönetimi: Anoreksi ve malnutrisyon şekillenir. Enteral ve parenteral besleme yapılmalı. Protein kkısıtlı diyet uygulanmalı.
KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ: Birincil böbrek yetmezliğidir. Renal fonksiyonların geriye dönüşümsüz renal yapısal lezyonlarla karakterizedir.
Tedavi ilkeleri:
- Beslenme: diyet proteini gastrik asit sekresyonunu arttırır bu yüzden protein kısıtlaması yapılır. Üremik Gastritisler için (antiasitler, famotidin, moropitant) diyete Omega-3 takviyesi oksidatif stres için diyete E C vitaminleri ve Beta Karoten ilavesi İştah arttırıcılar da kullanılabilir.
- Elektrolit dengesi: kedilerde en sık gözlenen Hipokalemi oluşumudur. Potasyum Glukonat veya Potasyum Sitrat İV yolla çok yavaş verilmelidir. Na kısıtlanır. PH düşük ise alkalize ediciler( potasyum sitrat, NaHCO3) Verilebilir.
- Proteinüri: Azaltılmalı ACEİ, Omega-3 yağ asitleri kullanılır.
- Hidrasyon: İV sıvı tedavisi yapılır. Rehidrasyon= %Dehidrasyon X V.A. idame sıvı tedavisi 22 mL/kg/saat. Devam eden kayıplar (kusma, ishal) tedavisi 1.1 mL/kg/saat
- Atık madde retensiyonu: Diyet formülasyonu: Düşük protein. Düşük fosfor Düşük sodyum Yüksek potasyum, Yüksek B vitaminler, Yüksekkalori, alkali ürünler, Omega-3 yağ asitleri. Nefrotoksik ilaçlardan kaçınılır ( aminoglikozitler,NSAİD,ACEİ,İdrar asitleştiriciler)
- Nöroendokrin fonksiyon: 3 nöroendokrin fonksiyon bozukluğu vardır.
- Renal sekonder hiperparatiroidizm.
- .Hipoproliferatif anemi
- Sistemik arteriyel hipertansiyon
RSO Tedavi:
-Fosfor Bağlayıcılar Mamaya İlave Edilir.(Aluminyum hydroxide, calcium acetate, sevelamer hydrochloride, lanthanum carbonat)
-Düşük P diyetler
-Calcitriol verilmesi
Hipoproliferatif Anemi: Erythropoietin hormonu başlabgıç dozu 100 IU/Kg Sc
Üremik Stomatit – Üremik Gastroenteritis: Histamin-2 reseptör blokörü(ranitidin) proton pompa inhibitörü (omeprazol)
Sistemik Arteriyel Hipertansiyon: SAH >180 mmHG ise %100 uygulanmalıdır. Amlodipin, Enalpril
Periyodik İzleme: Kronik böbrek yetmezliği vakaları sürekli gözleme tabi olmalıdır. Hastalık dinamik ve ilerleyicidir.
- KAYNAK:
Gürkan Şen
Selçuk Üniversitesi Veteriner Hekimlik Bölümü
5. Sınıf Temsilcisi
