Çocuklarda Yutma Bozukluğu ve Yaklaşımı
Yutkunma zorluğu ya da tıpta bilinen adıyla disfaji yutma bozukluğu anlamına gelir.
Disfaji (yutma bozukluğu) hakkında genelde üç çeşitten bahsedilir:
1)Oral disfaji:Oral yutkunma zorluğu yaşayan hastalarda problem ağızda oluşur.
2)Faringeal disfaji:Bu hastalarda yutkunma bozukluğu ile ilgili problem boğazda oluşur.
Boğazdaki sorunlar genellikle sinirleri etkileyen nörolojik hastalıklardan meydana gelir.
3)Özofageal disfaji:Bu tip yutkunma zorluğu yaşayan hastaların yutkunma zorluğu ile ilgili problem yemek borusundadır.
1)ÇOCUKLARDA YUTMA
Çocuğunuz pek çok yemeği reddediyor ya da seçiyor olabilir.Peki ama neden?
Çocuğun yemek yememesinin nedeni sırf tadını beğenmemesi olabileceği gibi altında çok ciddi problemlerde yatıyor olabilir.
Çoğu zaman fark edilmeyen yutma bozuklukları akciğer enfeksiyonuna kadar gidebilen çok ciddi sorunlara neden olabilir.Yemek seçtiğini sandığınız çocuk aslında gerçekten yemeğini yiyemiyor,yediklerini sindiremiyor ve rahatsızlık yaşıyor ya da hava yolunu korumakta güçlük çektiği için yemeği reddediyor yani yutma bozukluğu yaşıyor olabilir.
Çocuk yaşadığı problemi ifade edemez,bu sebeple aileler çok dikkatli olmalıdır.
2)BEBEK VE ÇOCUKLARDA YUTMA BOZUKLUĞU NEDEN OLUR?
Sinir sistemi problemleri
Gastrointestinal problemler
Prematüre-erken doğum
Düşük doğum kilosu
Kalp hastalığı
Damak dudak yarığı
Solunum yolunu etkileyen durumlar
3)ÇOCUKLARDA YUTMA GÜÇLÜĞÜNE SEBEP OLAN HASTALIKLAR?
Konjenital anomalili hastalar
Yemek borusu ve mide cerrahisi geçirmiş hastalar
Uzamış solunum cihazı tedavisi alan bebekler,çocuklar
Otizm spektrum bozukluğu olan hastalar
Beslenme güçlüğü çeken çocuklar
Akalazya,eozinofilik özofajit
Trakeostomili ve gastrostomili hastalar vb.
4)TANI NASIL KOYULUR?
Öncelikle çocuğun medikal hikayesi,gelişimi ve semptomları incelenir.Yutma işleminde kullanılan kasların kuvveti ve eklemlerin hareket kabiliyeti,çocuğun yeme içme sırasındaki duruşu ve davranışı gözlemlenir.Yutmayı değerlendirmek için bazı özel testler uygulamak gerekebilir.Bu değerlendirmeyi Fiberoptik Endoskopik Yutma testi şeklinde poliklinikte yapmak,ihtiyaç halinde ise Modifiye Baryumlu Yutma testi-Videofloroskopi adı verilen radyolojik bir inceleme yöntemi ile yapmak mümkün.
5)TEDAVİ SÜRECİ NASILDIR?
0-18 yaş aralığındaki hastalar öncelikle klinikte Çocuk Cerrahi Uzmanı tarafından muayene edilip detaylı fizik muayanesi yapılır ve altta yatan hastalığın varlığı değerlendirilir.Cerrahi tedavi gerektiren hastaların cerrahi tedavisi tamamlanır.
Bebeklerin ve çocukların beslenme programı düzenlenir.Yeme içme bozukluğu olan hastalarda çeşitli egzersizlerle yutma tedavisi uygulanır.Bu hastalarda eşlik eden konuşma bozuklukları tedavi edilip gerekli rehabilitasyon programı uygulamaya alınır.
6)UYGULANACAK TETKİK VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Yutma egzersizleri
Yutma ve reflü grafileri
Ph metri ölçümü
Endoskopi
Laparoskopik reflü cerrahisi
Laparoskopik gastrostomi cerrahisi
Rehabilitasyon hizmetleri
Yatan hasta takibi
7)REHABİLİTASYON ÖNCESİ DEĞERLENDİRME
1)Dil duyarlılığının değerlendirilmesi
2)Çene kasları kontraksiyonunun değerlendirilmesi
3)Gag(öğürtme)refleksinin değerlendirilmesi
4)Öksürme gücü değerlendirmesi
5)Steteskop ile ses değerlendirmesi
6)Radyolojik görüntüleme ile yutma değerlendirmesi
8)UYGULANACAK REHABİLİTASYON ÇALIŞMALARI?
1)Yatak başı testlerinin uygulanması.
2)Disfaji limitinin belirlenmesi.
3)Su içme testinin uygulanması.
4)Eklem hareketini arttırmak için pozisyonel yutma egzersizlerinin uygulanması.
5)Eforlu yutma çalışmasının yapılması .
6)Pasif oral motor egzersizlerinin uygulanması.
GÖRÜLEN BAZI BELİRTİLER
Çok küçük çocukların yemek yerken vücudu kasılabilir ya da vücudu morarabilir.
Çocuk beslenirken öksürük ve öğürme oluşabilir, doğru nefes alıp verme zor olabilir.
Bebek çok sık kusuyor ve yediklerinin çok azını midesine gönderebiliyorsa yutmanın yemek borusu fazında yani sindirimde bazı problemlerden şüphelenilir.
Çocuk, iki farklı kıvamın bir arada olduğu yiyeceklerde zorluk yaşıyor olabilir.
9)YUTKUNMA ZORLUĞU İLE YAŞAMAK?
Yutkunma zorluğu başladığında uzman bir hekime başvurmak gereklidir. Yapılan tetkikler sonrasında verilen tavsiyelere uyulmalıdır. Belirtileri hafifletmeye yardımcı olmak için diğer öneriler de şunlardır:
Yiyecekler, daha küçük parçalar halinde ve iyi çiğnenerek yenmelidir.
Kahve ve meyve suyu gibi sıvılar, bazı insanlarda yutkunma zorluğuna yol açar. Kimileri için de fıstık ezmesi ya da karamel gibi yapışkan yiyecekler yutmayı zorlaştırabilir. Sorun çıkaran gıdalar tespit edilerek, bu yiyeceklerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
Alkol, tütün ve kafein ürünleri mide ekşimesini körüklediği için yutkunma zorluğunun artmasına sebep olabilir.
KAYNAKÇA
https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12329/yutkunma-zorlugu-disfaji
https://www.medicalpark.com.tr/cocuklarda-yutma-bozukluklar%C4%B1-tedavisi/hg-2696
https://gayemkoprucu.com/yutma-terapileri/cocuklarda-yutma/
Azra Öztekin
Akdeniz Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü
2. Sınıf Temsilcisi
🚀 Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Zirvesi’ne Sen de Katıl! 🌟
Fizyoterapi ve rehabilitasyon alanında en güncel bilgileri öğrenmek, uzmanlarla tanışmak ve kariyerine yön vermek ister misin? 🏥💡 Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Zirvesi seni bekliyor! Alanında uzman konuşmacılar, ilham verici oturumlar ve dopdolu içeriklerle kendini geliştirmenin tam zamanı! 📅 Kaçırma, hemen yerini ayırt!
👉 Detaylar ve kayıt için: Bağlantıya tıkla!
