Gelişen teknoloji ve geçen zamanla birlikte karşımıza yeni yeni kavramlar ve ifadeler çıkıyor. Çoğu zaman bunları öğrenmek için gerçekten zaman harcamamız ve farklı kaynaklardan araştırmalar yapmamız gerekebiliyor.
Bugün sizlerle beraber DAO kavramını ele alacağız. DAO’lar nedir, neler yapar, süreçleri ve blockchain ile ilişkisi nasıldır? Gelin beraber bu soruların cevaplarına bakalım.
Merkezi Olmayan Otonom Kuruluşlar(Decentralized Autonomous Organization) veya diğer adıyla DAO’lar, blockchain teknolojisi kullanılarak yönetilen dijital bir organizasyondur ve nispeten yeni bir kavramdır. Nedir DAO diye soracak olursanız, basit bir şekilde tanımlamak gerekirse; merkezi bir otorite yerine üyeleri tarafından yönetilen, üyelerin eşit söz sahibi olmasıyla beraber şeffaf ve adil bir dijital organizasyondur diyebiliriz.
DAO fikri hem heyecan verici hem de devrim niteliğindedir. Organizasyonlar nasıl çalıştıkları hakkında düşünme şeklimizi değiştirme potansiyeline sahiptir. Bir örnek olarak, bir DAO proje yatırımı yapmak isteyen bir grup insan tarafından oluşturulabilir. Bu DAO’nun amacı, yatırımcıların katılımı ile belirlenen projelere yatırım yapmak ve bu projelerin gelişimini izlemektir. Yatırımcılar, DAO’ya katılmak için belirli bir miktarda kripto para yatırırlar ve bu yatırımların kullanımı için oy kullanabilirler. Üyeler eşit söz hakkına sahip olduğundan, bu daha adil ve verimli karar verme süreçlerine yol açabilir.
DAO’ların merkezi olmayan kuruluşlar olduğunu söylemiştik. Bu size bir yerlerden tanıdık geliyor olmalı. Evet, blockchain! Blockchain de, merkezi olmayan ve dağıtık bir veritabanı sistemidir ve işte DAO’lar bu sistemin üzerine kurulur. DAO katılımcıları, blockchain ağı üzerinde oy kullanarak kararların alınmasını sağlar. Bu sayede, DAO katılımcıları arasında güvenli ve şeffaf bir şekilde kararlar alınır. Blockchain teknolojisi ayrıca, DAO’nun finansal işlemlerini gerçekleştirmesine ve kayıtlarını saklamasına olanak tanır. Bu sayede, DAO’lar güvenilir ve şeffaf bir şekilde işlem yapabilir.
DAO’ların kuruluşlar hakkında nasıl düşündüğümüz konusunda oyunun kurallarını değiştirme potansiyeline sahip olduğunu düşünmekte fayda var. Ancak, her yeni teknolojide olduğu gibi, hala cevaplanması gereken birçok soru var. Örneğin, bir DAO üyelerinin kuruluşun çıkarları doğrultusunda hareket ettiğinden nasıl emin olabiliriz? DAO’yu dış saldırılardan nasıl koruruz?
Bu zorluklara rağmen DAO’ların parlak bir geleceği olduğuna inanıyorum. Teknoloji gelişmeye devam ettikçe ve daha fazla insan bu konsepte aşina oldukça, artan sayıda organizasyonun bu modeli benimsediğini göreceğimiz kanısındayım. Ve bu yeni teknolojinin bizi gelecekte nereye götüreceğini görmek beni heyecanlandırıyor.
Özetle, DAO’lar yeni bir örgütlenme biçimidir, merkezi değildir ve üyeleri tarafından yürütülür, blockchain teknolojisi ile bu mümkün kılınmıştır. Organizasyonlar hakkındaki düşüncelerimizi, nasıl çalıştıklarını ve karar alma süreçlerini değiştirme potansiyeline sahiptir. Bununla birlikte, güvenlik ve bütünlük gibi cevaplanması gereken birçok soru da vardır. Ancak, genel olarak, DAO’ların geleceği konusunda iyimser olduğumu söylemeden duramayacağım.
Bu ve bunun gibi daha fazla blockchain içeriği için tıklayınız:
https://www.blockchaineventcentre.com/2023/01/20/daolar-nedir-neler-yapar-surecleri-ve-blockchain-ile-iliskisi/
Hakan KARAGÖZ
Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı 2.Sınıf
LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/hakan-karag%C3%B6z03
