Herkese merhaba bugün sizlere yeni nesil bir finans sistemi olan DeFi kavramından bahsedeceğim. Özellikle son yıllarda adından sıklıkla bahsettiren bu finans kategorisini gelin birlikte inceleyelim ve yeni nesil finansın temeline birlikte bakalım
Öncelikle DeFi (Decentralized Finance) kelime anlamı olarak dağıtık finans anlamına gelmektedir. DeFi, blockchain teknolojisini kullanılarak geliştirilen ve merkezi olmayan finansal araçların ve hizmetlerinin tümünü ifade eden yeni nesil bir finans aracı kategorisi olarak ön plana çıkmakta. Bu araçlar ve hizmetler arasında stablecoinler, kredi ağları, yatırım fonları, vadeli işlemler ve daha birçok şey bulunuyor fakat bu yeni nesil finans anlayışı, aracıların ortadan kalkmasını sağlayarak daha önceden yapılmayan bir finansal hizmet anlayışını bizlere sunuyor. Bu da demek oluyor ki bu yeni kategori, geleceğin parlayan yıldızı olacağının sinyalini daha şimdiden bizlere haber ediyor.
DeFi kavramının tarihine baktığımızda her ne kadar son 2-3 senedir yaygın olarak duysakta aslında temelleri 2015 yılında Ethereum blockchaininin lansmanı ile ortaya çıkmıştır. İlk olarak, merkezi olmayan ve herkes tarafından kullanılabilen finansal araçların oluşturulması amaçlandı fakat zaman içinde, DeFi dünyası öyle bir hızda büyüdü ki bugün dünya çapında birçok proje ve uygulamaya sahip oldu.
DeFi’nin en öncelikli amaçlarından biri, finansal sistemi merkezi bir yapıdan kurtarmak ve herkes için eşit ve adil bir sistem oluşturabilmesi ve kullanıcıların finansal özgürlüklerini artırması ile finansal araçlardan yararlanabilmeleri için uygun bir ekosistemin toplumlarla buluşmasını hedeflemektedir. Bu bağlamda, yapılan çalışmaların karşılık bulduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
DeFi dünyasında en çok kullanılan araçlar arasında blockchain teknolojisi, stablecoinler, DAppler ve smart contractlar bulunmakta. Bu araçlar, DeFi uygulamalarının güvenli ve anonim bir şekilde işlemesini sağlamaktadır. Ayrıca, DeFi dünyasında decentralize bir şekilde yapılan işlemler, merkezi bir otorite tarafından denetlenemez ve manipüle edilemez. Bu sayede, finans dünyasının en önemli etmenlerinden birisi olan “güven” kavramına karşılık sağlayabilmektedir.
DeFi uygulamaları arasında en popüler olanlar arasında Aave, Uniswap, MakerDAO, Compound, Curve vb. bulunmaktadır. Bu uygulamalar arasında, kullanıcıların fonlarını merkeziyetsiz bir şekilde saklayabilmeleri ve bu fonları diğer DeFi araçlarına yatırabilmeleri mümkün. Tüm bunlar kulağa oldukça hoş geliyor değil mi ama dahası da var. Gelin birlikte bu sistemlerin güvenlik sistemlerine bakalım.
DeFi, finansal araçların daha güvenli, adil ve eşit bir şekilde dağıtılmasıyla birçok fayda sağlamaktaydı bunu artık biliyoruz ama birkaç örnek ile pekiştirirsek daha etkili olacaktır. O halde örneklendirmelerimize başlayalım. Mesela, kullanıcılar merkezi bir otorite tarafından denetlenmeyen ve manipüle edilemeyen bir sistemde fonlarını saklayabilir ve yatırım yapabilirler. Ayrıca, DeFi’nin anonim yapısı, kullanıcıların finansal verilerinin gizli kalmasını olanak tanır. Bu sayede güvenli bir şekilde finansal işlemlerinize devam edebilme imkânı sağlanmış olur.
Bununla birlikte, her ne kadar kusursuzmuş gibi gözükse de elbette DeFi dünyasının henüz tam olarak gelişmediğini ve hala bazı sorunların olduğunu belirtmekte fayda var. Örneğin, kullanıcı hataları sonucu fon kaybı meydana gelebilir ve merkeziyetsiz bir sistemde işlemler geri alınamaz. Aynı zamanda, bu teknolojinin henüz tam olarak anlaşılmamış ve kullanımı henüz %100 bir şekilde yaygınlaşmamış olması, bazı kullanıcılar için kullanımının zorluklarını ortaya çıkartabiliyor. Bu yüzden başta da belirttiğim gibi geliştirilme süreci için daha yolu olan fakat gelecekte inanılmaz kolaylıklar sağlayacak olan bir sistem olduğunu sizlere aktarabilirim.
Son olarak sizlere şunu belirtmek isterim ki, DeFi dünyası hızla büyüyen ve gelişen bir alan olmayı başardı ve gelecekte daha da gelişerek finansal sistemi merkezi bir yapıdan kurtarmaya devam edeceğini sizlere rahatlıkla söyleyebilirim. Ayrıca, DeFi dünyası, herkes için adil ve eşit bir finansal sistem oluşturma potansiyeli bulunan bir yol haritası sunmaya gayret ettiği için bu alanda güvenilir ve regülasyonu sağlayabilmek adına yenilikçi yaklaşımların desteğiyle gelecekte çok daha iyi yerlere gelebileceği öngörülebilir. Sonraki blog yazımda tekrar görüşmek üzere blockchainle kalın
Blockchain ile ilgili daha fazla içeriğe erişmek için tıklayınız: https://www.blockchaineventcentre.com/2023/03/13/defi-merkezi-olmayan-finansal-gelecek/
Mehmet Alkan Mete
Ankara Medipol Üniversitesi Uluslararası Ticaret ve Finansman 1. Sınıf
Linkedln: https://www.linkedin.com/mwlite/in/mehmet-alkan-mete-8a022621a