“Travma yaşamın bir gerçeğidir. Ancak bunun bir ömür boyu hapis cezası olması gerekmez.” Peter A. Levine
EMDR açılımı, “Eye Movement Desensitization and Reprocessing” olan bir psikoterapi yaklaşımıdır. Türkçesi “göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme” olarak geçer. Konuşma terapisinden oldukça farklı bir işleyişi olan bu tedavi yöntemi, göz hareketlerinin travmatik olayların yükünü azaltması üzerine çalışır.
EMDR’ın bir diğer hedefi ise tedavi etkisini bir an önce görmektir. Seans sırasında birey ele alınan travmatik anıyı düşünürken bir yandan da çeşitli yöntemlerle çift yönlü olarak verilen uyarıya maruz bırakılmaktadır. Bu yöntemler içerisinde terapistin sağa ve sola doğru giden parmağını takip etmek ve sağ ve sol kulağa gelen bip sesini duymak gibi işlemler vardır. Buradaki asıl amaç danışan anıyı düşünürken beynin sağ ve sol küresiyle iletişimin sağlanmasıdır.
EMDR terapisi genellikle 8 ila 12 seanstan oluşan bir dizi seanstan oluşur. Seanslar genellikle haftada bir kez yapılır ve her seans yaklaşık 60-90 dakika sürer. Yine de her bireyin kendine ait bir işleyişi olduğu için bu seans sayıları değişebilir. Terapiler sekiz aşamalı ve üç yönlü (geçmiş, şimdi, gelecek) bir protokole sahiptir.
- Aşama – Geçmiş
Tedavi planı oluşturulur. Uzman, danışanın geçmişini öğrenir ve semptomlarını inceler. Travmatik yaşantılar hakkında konuşulabilir ve üzerine çalışılacak anılar hakkında fikir edinilir.
- Aşama – Hazırlık
Kişinin terapi süreci hakkında bilgilendirildiği ve tedaviye hazırlandığı adımdır. Bu aşamada uzman danışana, tedavi sürecinde ortaya çıkabilecek olumsuz duygularla başa çıkma yöntemlerini anlatır. Stres anı için nefes egzersizleri önerilebilir.
- Aşama – Değerlendirme
Anılarla çalışılmaya başlanan aşama bu noktadır. Terapist danışandan belirli bir anıyı seçmesini ister. Bunlar; duygusal ya da fiziksel anlamda acı veren anlar, görüntüler veya inançlar olabilir. Terapist, kişiye o anının yarattığı tüm duyguları ve bedensel hisleri belirleyip isimlendirmesinde yardımcı olur.
- Aşama – Duyarsızlaştırma
Olumsuz anıya, düşünceye ve bellekteki bağlantılı imgeye odaklanılan adımdır. Bu adımda, danışanın söz konusu anının yarattığı negatif hisleri hatırlaması gerekir. Terapist ise bu noktada iki yönlü uyaranlarla danışanı yönlendirir. Danışanın parmaklarını gözleri ile takip etmesini ister. Belirli göz hareketleri, ses tonları, ışıklar ya da dokunsal uyaranlar kullanılır. Ardından danışanın zihni boşalır, serbest bırakılır. Bu noktada kişinin kontrolünden bağımsız olarak zihin kendiliğinden bazı duygu ve düşüncelerin farkına varır.
Bu adımlar tamamlandıktan sonra terapist danışandan aynı anıya tekrar odaklanmasını isteyebilir. Bunun amacı anının olumsuz, istenmeyen duyguları tetikleyip tetiklemediğine dair kontroldür. Sonuca göre yeni anıya geçilir.
- Aşama – Yerleştirme
Bu adıma tanımlanan olumsuz ve istenmeye duygu ve hislerin yerine olumlu düşüncelerin gelmesi üzerine çalışılır.
- Aşama – Beden Taraması
Bazı psikolojik sorunlar somatik (bedensel) etkiler de bırakabilir. Bu aşamada terapist danışana hedeflenen anıların herhangi bir fiziksel rahatsızlık veya acı hissi yaratıp yaratmadığını sorar. Eğer varsa bu etkileri uzaklaştırmak için duyarsızlaştırma yapılır.
- Aşama – Kapatma
Her seansın sonunda terapist danışana birtakım geri bildirimler verir. İlerlemeyi takip etmek için tepkilerini kaydetmesini isteyebilir. Sürece katkı sağlayacak rahatlama ve gevşeme teknikleri, stres gibi faktörlerle başa çıkma stratejileri önerilir.
- Aşama – Yeniden Değerlendirme
Bu adımda terapist ve danışan son seansı değerlendirir. Elde edilen pozitif sonuçların yerleşip yerleşmediği kontrol edilir. Danışana bir önceki seansla ilgili duygularını sorar. Gerekirse tam olarak oturmayan noktalar üzerinde çalışmaya devam edilir.
EMDR seansları sonucunda bireye rahatsızlık veren olayın şiddeti azalır, geçmişten kopup şimdiki zamanda yaşamaya başlar, olumsuz düşünceler daha işlevsel hale gelir ve yaşanılan o olaya karşı çok daha farklı bir bakış açısıyla bakılır. Ki zaten EMDR’ın amacı bireyin yaşadığı olayı, anıyı, negatif düşünceleri, duyguları ve bedensel hisleri ele alıp onları daha işlevsel hale getirmektir. Diğer bir değişle acı anıları silmekten ziyade bu olumsuz deneyimleri nasıl anlamlandırdığımızı ve işlediğimizi yeniden ele alınarak danışanların semptomları hafifletilmeye çalışılır. Travma sonrası oluşabilecek birçok psikolojik rahatsızlığın tedavi sürecinde kullanılabilir.
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
Melike Çağla Mermer
Ankara Bilim Üniversitesi Psikoloji 2. Sınıf
Linkedln
Kaynakça
- Shapiro, F., Eye Movement Desensitization and Reprocessing: Basic Principles, Protocols and Procedures, 2nd Edition, Guilford Press, Newyork, 2001.
2. Shapiro, F. , EMDR Terapisi Teknikleri ile Acı Anıları Silmek, Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul, 2012.
3. Royle, L. , Kerr, C. , Integrating EMDR into your Practice, Springer Publishing Company, Newyork, 2010.
4. Parnell, L. , EMDR in the Treatment of Adults Abused as Children, W.W. Norton & Company, Newyork, 1999.
5. Kavakçı, Ö. , Ruhsal Travma Tedavisi için EMDR, HYB Basım Yayın, Ankara, 2012.
6. EMDR Treatment and Training Manual / Level 1, EMDR Institute.Inc,2002 (Türkçe’si yayımlanmamış metin,DBE).
7. EMDR Treatment and Training Manual / Level 2, EMDR Institute.Inc, 2002 (Türkçe’si yayımlanmamış metin, DBE).
8. Facilitator Guidelines, Policies and Training Handbook, EMDR Institute.Inc, 2002 (Türkçe’si yayımlanmamış metin, DBE).
9. EMDR as an Integrative Psychotherapy Approach, Edited by Shapiro F., American Psychological Association, Washington, DC, 2002.
10. Grand, D., Işık Hızında Duygusal İyileşme – EMDR, Kuraldışı Yayıncılık, İstanbul, 2005.
