Endüstri 4.0 ve Dijital Dönüşüm

Endüstri 4.0 ve Dijital Dönüşüm

İnsanoğlu sanayileşme yolundayken sansasyon yaratan ve üretim anlayışını sil baştan yazdıran olaylar endüstriyel devrim başlığı altında değerlendiriliyor. İngiltere’de 18. Yüzyılın sonlarında buharlı makinelerin kullanımıyla insan gücüne dayanmayan üretim süreçlerinin ortaya çıktığı döneme Endüstri 1.0 denmiştir. Endüstri 2.0, Endüstri 1.0 dönemindeki makinelerin seri üretimle daha verimli biçimde kullanıldığı ve elektriğin yaygınlaştığı dönemdir. Endüstri 3.0 üretimde bilgisayarların kullanıma girdiği, buna ilişkin yazılım programlarının geliştirilmesine odaklanılan dönemdir. Endüstri 4.0, dijital teknolojilerin entegrasyonu yoluyla üretim ve üretim süreçlerinde ciddi bir değişimi ifade etmektedir. Bu dönüşümün kaynağı; Nesnelerin İnterneti (IoT), yapay zekâ (AI) ve büyük veri analitiği gibi iş modellerini ve stratejilerini temelden sarsan köklü değişikliklerdir.

Endüstri 4.0 teknolojileri, dijital dönüşüm açısından yüksek öneme sahiptir. Müşterilere yönelik üretimde yeni teknoloji kullanımını ve iş geliştirme süreçlerindeki yeniliklerle rekabet gücünü artırır. Endüstri 4.0’ın bilgi yönetimi üzerindeki etkinliği karar alma süreçlerini değiştirebilir. Bilgi yönetimi ile Endüstri 4.0 daki teknoloji birleşimi ise verimliliğin artmasında kilit rol oynar. Ayrıca, Endüstri 4.0 sürdürülebilirlik açısından eşsiz fırsatlar sunmaktadır. Yeni teknolojiler üretimden alınacak verimliliği ve enerjisel sürdürülebilirliği artırabilir, zararlı emisyonları azaltabilir. Bu ilerlemeler sadece sürdürülebilirliğin ekonomi ayağına değil, sosyal ve çevresel ayağına da katkıda bulunur.

Dijital dönüşümün avantajları saymakla bitmez lakin gibi getireceği bazı riskleri ve dijital dönüşümü sınırlayan faktörleri göz ardı edemeyiz. Bunlardan ilki insanların henüz gerekli yetkinlik ve beceriye erişememiş olmasıdır. Nitelikli çalışan eksikliği, yeni teknolojilerin adaptasyonunu geciktirmektedir. Mevcut eksikliği kapamak için çeşitli yöntemler geliştirilmeli ve ARGE çalışmaları desteklenmelidir. Teknolojik altyapının ve iş modellerinin geliştirilmesini kolaylaştırmak adına akademik camia, endüstri ve hükümet arasında işbirliği yapılabilir. İkincisi ise özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin yüksek maliyetlerle karşı karşıya olması ve finansal yatırım yapmanın getirdiği zorluklardır. Bu finansal zorlukların üstesinden finansör ve stratejik planlama olmadan gelinmesi güçtür. KOBİ’ler için dijital dönüşüme geçişte stratejik planlama yapılırken değişim yönetimi kapasitesinin geliştirilmesi, dijitale geçiş planlaması doğrultusunda yapılmalıdır. Son olarak dijital dönüşümün, bilgi paylaşımını ve karar alma süreçlerini geliştirerek tedarik zinciri yönetimini etkilemesiyle birlikte, teknoloji arayüzü için belirlenmiş standartlar olmayışı ve işletmelerin bilgi paylaşımına karşı isteksiz davranışları endüstri devrimini daha üste taşımakta büyük engel teşkil etmektedir.

Özetleyecek olursak, Endüstri 4.0 ve dijital dönüşüm endüstriye olan bakış açısını değiştirmekle kalmıyor, gelişim, sürdürülebilirlik ve rekabet gücü için yeni fırsatların kapısını aralıyor. Bu potansiyel fırsatları gerçekleştirmeyi olanaksız kılabilecek durumlara bir el atılması gerekiyor. Bu yüzden sektörler arası işbirliği ve stratejik planlamalarda bulunmak, uzun vadede kârlı olacaktır.

• KAYNAKÇA

1. Yaqub, M., & Alsabban, A. (2023). Industry-4.0-Enabled Digital Transformation: Prospects, Instruments, Challenges, and Implications for Business Strategies. Sustainability. https://doi.org/10.3390/su15118553.
2. De Bem Machado, A., Secinaro, S., Calandra, D., & Lanzalonga, F. (2021). Knowledge management and digital transformation for Industry 4.0: a structured literature review. Knowledge Management Research & Practice, 20, 320 – 338. https://doi.org/10.1080/14778238.2021.2015261.
3. Ghobakhloo, M., Fathi, M., Iranmanesh, M., Maroufkhani, P., & Morales, M. (2021). Industry 4.0 ten years on: A bibliometric and systematic review of concepts, sustainability value drivers, and success determinants. Journal of Cleaner Production, 302, 127052. https://doi.org/10.1016/J.JCLEPRO.2021.127052.
4. Ghobakhloo, M., & Iranmanesh, M. (2021). Digital transformation success under Industry 4.0: a strategic guideline for manufacturing SMEs. Journal of Manufacturing Technology Management, ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/JMTM-11-2020-0455.
5. Öztemel, E., & Gursev, S. (2018). Literature review of Industry 4.0 and related technologies. Journal of Intelligent Manufacturing, 31, 127-182. https://doi.org/10.1007/S10845-018-1433-8.
6. Herceg, I., Kuč, V., Mijušković, V., & Herceg, T. (2020). Challenges and Driving Forces for Industry 4.0 Implementation. Sustainability. https://doi.org/10.3390/su12104208.
7. Ghobakhloo, M. (2020). Industry 4.0, digitization, and opportunities for sustainability. Journal of Cleaner Production, 252, 119869. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.119869.
8. Szabo, R., Herceg, I., Hanak, R., Hortoványi, L., Romanová, A., Mocan, M., & Djuričin, D. (2020). Industry 4.0 Implementation in B2B Companies: Cross-Country Empirical Evidence on Digital Transformation in the CEE Region. Sustainability. https://doi.org/10.3390/su12229538.
9. Preindl, R., Nikolopoulos, K., & Litsiou, K. (2020). Transformation strategies for the supply chain: the impact of industry 4.0 and digital transformation. Supply Chain Forum: An International Journal, 21, 26 – 34. https://doi.org/10.1080/16258312.2020.1716633.

Gülşah Uğur

Gebze Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü

3. Sınıf Temsilcisi