Ftr’de Pulmoner Tromboemboli (PTE)
“Sessiz bir tehlike olan Pulmoner Tromboembolizm, aniden nefesinizi kesebilir. Pıhtıları tanıyın, riskleri önleyin!”
- Tromboemboli nedir?:
Pulmoner tromboemboli (PTE) genellikle alt ekstremite derin venlerinde oluşan trombüslerin pulmoner arter ve/veya dallarını tıkaması sonucu oluşur.
- Tromboemboli belirtileri:
- Nefes darlığı:
- Göğüs ağrısı:
- Bayılma:
- Öksürük
- Hızlı veya düzensiz kalp atışı
- Baş dönmesi veya sersemlik
- Aşırı terleme
- Ateş
- Bacak ağrısı veya şişlik, genellikle alt bacakların arkasında
- Nemli veya renk değiştirmiş cilt
- Tromboemboli nedenleri:
Pulmoner tromboemboli, genellikle alt ekstremite derin ven trombozundan kaynaklanır. derin ven trombozunun gelişimi çok faktörlüdür ve hareketsizlik, cerrahi, travma, malignite, hamilelik, oral kontraseptif kullanımı, obezite ve genetik yatkınlık gibi çeşitli risk faktörlerini içerir.
- Venöz tromboemolizm (VTE) ve PTE farkı nedir?:
Venöz tromboembolizm (VTE), bir damarda kan pıhtısı oluştuğunda oluşan bir durumdur. VTE, derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner tromboemboli (PTE) içerir.
Pulmoner tromboembolizm (PTE), genellikle derin ven trombozunun (DVT) bir komplikasyonudur.
Çoğunlukla bacak derin venlerinde meydana gelen trombüslerden kopan parçaların pulmoner arter ve/veya dallarını tıkaması ile gelişir. PTE ve DVT’nin genellikle birlikte olması sebebiyle, tanımlarken iki olayı da ifade eden venöz tromboembolizm (VTE) terimi de kullanılabilir.
- Pulmoner tromboemboli tedavisi:
- Antikoagülan tedavi: Yeni trombüs oluşumunu engeller ve mevcut trombüsün genişlemesini önler
- Reperfüzyon tedavisi: Trombolitik tedavi, cerrahi embolektomi ve kateter trombektomi .
- Vena kava inferior filtreleri: Trombüsün akciğere ulaşmasını mekanik olarak engeller.
- PTE ve rehabilitasyon:
Rehabilitasyon, esas olarak egzersiz eğitimi, solunum eğitimi, noninvaziv ventilasyon, sağlık eğitimi, psikolojik müdahale ve besin takviyesini içeren kapsamlı bir müdahale programıdır. Egzersiz eğitimi pulmoner rehabilitasyonun özüdür.
- Egzersiz eğitimi
Pulmoner rehabilitasyon terapisinin özü olarak egzersiz eğitimi, iskelet kası fonksiyonunu, kardiyopulmoner uyumu ve egzersiz toleransını iyileştirirken aynı zamanda dispne semptomlarını da hafifletebilir. Egzersiz eğitiminin içeriği, aralıklı eğitim ve direnç eğitimi dahil olmak üzere çeşitlidir. Özellikle, egzersiz eğitimi, eğitim programının rasyonalitesini sağlamalı, sorunsuz uzun vadeli ve istikrarlı eğitime izin vermeli ve böylece eğitimin etkisini artırmalıdır.
Egzersiz eğitimi üst ve alt ekstremite kas gücü eğitimi olarak ikiye ayrılabilir. Üst ekstremite eğitimi dambıl kaldırma ve göğüs genişletme egzersizlerini içerirken, alt ekstremite eğitimi yürüme, bisiklete binme, düz bacak kaldırma egzersizleri ve diz uzatma eğitimini içerir.
- Solunum eğitimi
Solunum eğitimi, solunum kaslarını güçlendirmeye odaklandığı için pulmoner rehabilitasyonun önemli bir bileşenidir. Yük eğitimi, dayanıklılığı ve kas gücünü artırmak için inspiratuvar yardımcı kasları ve diyafram kaslarını çalıştırabilir ve böylece solunumu iyileştirebilir. Birkaç çalışma, solunum eğitiminin kronik solunum hastalıkları olan hastalarda maksimum inspiratuvar basıncı ve maksimum tidal hacmi önemli ölçüde artırabileceğini ve sonunda inspiratuvar kas dayanıklılığını, egzersiz dayanıklılığını ve yaşam kalitesini iyileştirebileceğini göstermiştir.
- Non-invaziv ventilasyon
İnvaziv olmayan ventilasyon, iç ortamı stabilize edebilen, akciğer fonksiyonunu iyileştirebilen ve oksijen çıkışını artırabilen yaygın bir pulmoner rehabilitasyon önlemidir.
- Kaynakça:
-https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8674950/ **
– https://toraks.org.tr/site
– https://suatdoganci.com.tr/pulmoner-tromboemboli-nedir
-https://kosuyolueah.saglik.gov.tr/TR-805669/pulmoner-emboli.html
Esra Alparslan
Bandırma 17 Eylül Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
