Gebelik Süresince Yapılan Tarama Testleri

Gebelik Süresince Yapılan Tarama Testleri

Merhabalar, ben Esra Enç. Bugün sizlere “Gebelik Süresince Yapılan Tarama Testleri” konusunda bir blog yazısı hazırladım. Keyifli okumalar.

Hamilelik, hayatınızın en heyecan verici ama aynı zamanda bir o kadar da kaygı verici dönemlerinden biri. Bebeğinizin gelişimi hakkında her şeyin yolunda olup olmadığını öğrenmek, bir annenin aklındaki en önemli sorulardır. İşte tam da bu noktada devreye giren tarama testleri, sağlıklı bir gebelik süreci geçirmeniz için oldukça önemlidir.

Gebelikte Tarama Testleri Neden Yapılır?

Gebelikte tarama testleri, anne adayının ve bebeğin sağlığını izlemek ve olası sağlık sorunlarını erken aşamada tespit etmek amacıyla yapılır. Tarama testleri, direkt bir tanı koymaz ancak sağlık sorunları için bir risk değerlendirmesi yapar. Erken teşhis ve tedavi fırsatı sunarak sağlıklı bir gebelik ve doğum süreci hedeflenir.

1.İlk Trimesterdeki Tarama Testleri

NT (Nuchal Translucency) Testi

Bebeğin ense kalınlığı ölçülerek, Down sendromu gibi kromozomal hastalıklar için risk analizi yapılır.

Kan grubu testi

Anne adayının kan grubu belirlenir. Özellikle Rh negatif olan annelerde, Rh uyumsuzluğu riski olup olmadığına bakılır. Gebeliğin ilk fark edildiği anda ya da 10. Haftasında anne adayından alınan kan ile kan uyuşmazlığı testi yapılır.

Hemoglobin ve hematokrit

Annenin kansızlık durumu (anemi) kontrol edilir.

Ultrason taraması

Bu aşamada, ultrason ile bebeğin kalp atışları, organ gelişimi ve genel sağlığı izlenir.

TORCH taraması

TORCH terimi bu hastalığa sebep olan etkenlerin baş harflerinden oluşan bir terimdir. Toksoplazma, rubella, sitomegalovirüs, herpes simpleks ve HIV etkenlerinin bir arada incelenmesini anlatır. Bu teste sifiliz testi de dahil olduğunda TORCHS taraması adını alır. Bu test hem yenidoğan bebeklerde hem de kapsadığı hastalıklardan herhangi birinin belirtilerini gösteren gebede uygulanır. Bu hastalıklardan herhangi biri sebebiyle enfekte olmuş olarak doğan bebeklerde sağırlık, katarakt, kalp defektleri, nöbetler, mental retardasyon, sarılık veya düşük trombosit problemleri görülebilir. Torch testinde bu hastalıklara ait antikorlar taranır ve kişinin yakın zamanda ya da geçmişte enfekte olma durumu ve bu enfeksiyona hiç maruz kalmamış olması hakkında bilgi verir. Gebeliğe hazırlık döneminde ya da gebeliğin ilk üç ayında yapılmaktadır.

Fetal DNA Test (NIPT)

Genellikle 10. haftadan itibaren yapılan bu test, annenin kanında dolaşan fetal DNA’yı inceleyerek down sendromu dahil bütün kromozomal anormalliklerin tespiti için kullanılır. Yüksek taraması sebebiyle kromozomal anomali riski yüksek olan gebeler grubu başta olmakla bütün gebeliklerde önerilir. Bu test yardımı ile gebelikte en yaygın şekilde görülen kromozom anomalilerine ek olarak (Down sendromu, Patau sendromu, Edwards sendromu) birtakım mikrodelesyon sendromları da yakalanabilmektedir

Koryon Villus Örneklemesi (CVS)

Plasentadan küçük bir doku Genellikle 12-13.haftalar arasında doku örneği alınarak yapılır. Plasenta dokusunda bulunan fetal hücreler üzerinde genetik testler yapılır. Kromozomal anormalliklerin ve bazı genetik hastalıkların erken teşhisine olanak tanır.

2.İkinci Trimesterdeki Tarama Testleri

Gebeliğin 14. haftasından sonra, bebeğin organ gelişimi hızlanır ve bazı genetik hastalıklar tespit edilebilir. Bu dönemde yapılan tarama testleri, daha fazla bilgi verir.

İkili Test

Hamileliğin 11-14. haftalarında yapılan bu test, bebeğin ultrason ölçümleri (CRL ve ense kalınlığı) ile annenin kanındaki hormon seviyelerini (hCG ve PAPP-A) kombine ederek kromozomal anormallikler, Trizomi 21 (down sendromu), Trizomi 18 ve Trizomi 13 riskini değerlendirmeye yardımcı olur.

Üçlü Test

Çoğunlukla gebeliğin 16 ila 18. haftaları arasında uygulanmaktadır. Üçlü gebelik testi, anneden alınan kan örneğinden “HCG, E3 ve AFP” değerlerine bakılması ve bu değerlerin anne adayının yaşı ve bebeğin bulunduğu hafta ile birleştirilmesi sayesinde bebeğin down sendromu, nöral tüp defektleri ve Trizomi 18 rahatsızlıklarına sahip olma riskleri hakkında bilgi vermektedir. Buna ek olarak, üçlü testin doğabilecek bütün down sendromuna sahip bebekleri saptayabilmesinin imkânı yoktur.

Dörtlü Test

Anne adaylarından alınan kan örneğinden “HCG + AFP + E3 + İnhibin-A” seviyelerine bakılması ve bu değerlerin anne adayının yaşı ve bebeğin haftası gibi parametrelerle bir araya getirilmesiyle elde edilen değerlendirmeye dörtlü test ismi verilmektedir. Genellikle 16 ile 18. haftalar arasında yapılmakta olup, down sendromlu doğacak bebekleri saptayabilme oranı %75 ila 80 arasındadır.

Amniyosentez

Anne karnından ince bir iğne ile amniyotik sıvı örneği alınarak yapılır. Genellikle 15-20. haftalar arasında yapılır. Bu sıvıda bulunan fetal hücreler üzerinde genetik ve biyokimyasal testler yapılır. Kromozomal anormallikler (down sendromu) ve bazı genetik bozukluklar bu testle kesin olarak teşhis edilebilir.

Ayrıntılı Ultrason

18-22. haftalarda bebekte yapısal anomalilerin, plasenta anomalilerin tespiti için detaylı bir ultrason incelemesi yapılır.

3.Üçüncü Trimesterdeki Tarama Testleri

Gebeliğinizin son üç ayında, bebeğinizin doğum için hazır olup olmadığı ve sizin sağlık durumunuz yeniden değerlendirilir.

Oral Glukoz Tolerans Test(OGTT)

Gestasyonel diyabet varlığının saptanmasını sağlayan bu test, gebeliğin 24-28. haftalarında uygulanır. Hamile anne adayına 50 gram şeker içerikli sıvılar verilir ve ölçüm yapılır. OGTT olarak geçen şeker yükleme testinin hamilelik sürecinde uygulanmasındaki hedef glikoz düzeyinin anne vücudunda denge içerisinde tutulup tutulmadığını ortaya koymaktır.

Biyokimyasal testler

Anne kanındaki bazı bileşenler ölçülerek enfeksiyon riski ve organ fonksiyonları kontrol edilir.

Non Stress Test (NST)

Fetüs hareket ettikçe ve kasılmalar sırasında bebeğin kalp atış hızının değişip değişmediğini görmek için 20 ila 30 dakika boyunca izlendiği tarama testidir. Genellikle gebeliğin 32. haftasından sonra yapılan bu test sayesinde anne karnındaki bebeğin kalp atışları izlenir, oksijen seviyesinin yeterli olup olmadığına bakılır.

KAYNAKÇA

Esra Enç

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ebelik Bölümü

2. Sınıf Temsilcisi