Gebelikte Beslenme Süreci
Herkese Merhaba!
İlk yazımda sizlere üzerinde araştırma yapmaktan ve eğitim almaktan zevk aldığım konulardan biri olan Gebelikte Beslenmeden bahsedeceğim.
Gebelik döneminde beslenme; Annenin ve bebeğin sağlıklı bir süreç geçirmesi adına gebelik öncesi, gebelik dönemi ve emzirme dönemi süresince annenin dengeli ve sağlıklı beslenmesi esasına dayanır.
Bununla birlikte annelerin sağlıklarını koruma yönünde bilgilendirilmeleri ve kişiye özgü beslenme programları ile desteklenmeleri gerekir.
Gebelik öncesi normal vücut ağırlığına sahip olan kadınlarda gebelik süresince toplam ağırlık kazanımı 11,5- 16 kg arasıdır.
Fazla kilolu kadınlarda ise ağırlık kazanımı 5- 10 kg arasındadır.
Bunlar normal değerlerdir. Anne adaylarının daha az kilo almak için çabalaması oldukça yanlıştır. Gebelik süresince yetersiz ağırlık kazanımı düşük doğum ağırlıklı bebek doğma riskini artırır.
Gebelikte annenin ilk 3 ay yetersiz beslenmesi bebeğin erişkin dönemde tip–2 diyabet, koroner kalp hastalığı ve hipertansiyon gibi hastalıklara yakalanma riskini artırır.
Gebelik süresince annenin enerji ihtiyacı artar buna bağlı olarak da makro ve mikro tüm besin öğelerine daha fazla ihtiyaç duyulur.
Anne karnındaki bebeğin temel enerji kaynağı glikozdur. Bu nedenle gebe kadınlarda karbonhidrat gereksinmesi 175g/gün’e çıkar.
Ancak gebeliğin son 3 ayında artan insülin direncini önlemek için anneler glisemik indeksi düşük karbonhidratlar tüketmelidir.
Bunlar: tam taneli tahıllar, tam buğday ekmeği, bulgur, kuru baklagiller, nişastasız sebzeler vb.
Anne karnındaki bebeğin büyümesi ve dokuların oluşması ile protein ihtiyacı da artmaktadır. Günlük protein alımı 70 gramın altına düşmemeli ve bu miktarın en az yarısı hayvansal kaynaklı olmalıdır.
Ve son olarak anne karnındaki bebeğin beyin ve retinal dokularının gelişimi için yağların da yeterli ve dengeli alınması gereklidir.
Gebelik döneminde bazı vitamin ve minerallere olan gereksinim de artar bunlardan en önemlileri; Demir, Kalsiyum, İyot ve Folik asittir.
Annenin beslenmesinde demirden zengin besinler yer almalıdır. Örneğin; kırmızı et, kurubaklagil, beyaz et, kuru meyve, pekmez vb.
- Hap Bilgi: Demir emilimini engellediği için yemeklerle birlikte çay ve kahve tüketilmemelidir. Bunun yerine taze sıkılmış meyve suları ve salata tüketilmesi demirin vücutta kullanımını artıracaktır.
Gebelik süresince kemik yapısını oluşturan kalsiyumun da yeterli miktarda alımı bebeğin iskelet yapısını geliştireceği gibi annenin de kemik kütlesinin korunmasında yardımcıdır. Süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, kurubaklagiller iyi bir kalsiyum kaynağıdır.
İyot ise tiroit hormon yapısında görev alır ve tiroit dokusu da metabolizmayı düzenler. Aynı zamanda anne karnındaki bebeğin sinir sistemi ve beyin gelişimi için de önemlidir. Anne yemeklerde iyotlu tuz tercih etmelidir.
Folik aside gelecek olursak yetersiz alımı ile düşük doğum ağırlıklı bebek, nöral tüp defekti olan bebek doğma riskleri artar. Annenin koyu yeşil yapraklı sebzeler, et, süt, yoğurt, yumurta, tahıl tüketmesi oldukça önemlidir.
Ülkemizde TC Sağlık Bakanlığı tarafından tüm gebelere 3.ay sonundan doğuma kadar ve doğumdan sonra da 3 ay olmak üzere toplam 9 ay günde 40- 60 mg demir desteği ücretsiz olarak sağlanmaktadır.
Ve ayrıca yine TC Sağlık Bakanlığı tarafından tüm gebe kadınlara 3. ay sonundan doğuma kadar 6 ay ve doğumdan sonra da 6 ay olmak üzere toplam 12 ay boyunca günlük tek doz 9 damla D vitamini desteği sağlanmaktadır.
Gebelikte Beslenmede Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İlk aylar baharatsız, yağsız kokusuz gıdalar tercih edilmelidir.( gebeliğin ilk aylarında bulantı kusmalara iyi gelecektir.)
- Az az ve sık sık beslenmelidir. Öğün atlanmamalıdır.
- Besin çeşitliliğine önem verilmelidir. ( çeşitli vitamin ve mineralleri vücuda alabilmek için.)
- Günlük 200 mg dan daha az kafein alımı önerilmektedir.(örn: 2 fincan Türk kahvesi + 1 küçük kupa çay)
- Günde en az 8–10 bardak su tüketilmelidir.
- Haftada 2 günden fazla kırmızı et tüketilmemelidir. ( 2 gün kırmızı et, 2 gün balık, geri kalan günler beyaz et tercih edilmelidir.
- Sebze ve meyvelerin güzelce yıkanmasına dikkat edilmelidir.
- Bitki çayları tüketmemeye özen gösterilmelidir.
- Yemeklerde tuz oranı azaltılmalı ve iyotlu tuz tercih edilmelidir.
- Katkı maddesi içeren hazır gıdalardan uzak durulmalıdır.
Buraya kadar okuduğunuz için teşekkür ederim💗. Başka yazılarda görüşmek dileğiyle☺️💗.
KAYNAKÇA:
- Position of the American Dietetic Association: Nutrition and Lifestyle for a Healthy Pregnancy Outcome. Journal of the American Dietetic Association. 2008;108:553-56
- Baysal A. Beslenme. Hatipoğlu Basım ve Yayım San. Tic. 21. Baskı.2021. 457-469
- https://www.florence.com.tr/hamilelikte-beslenme
- https://www.losante.com.tr/Blog/Detail/2247
- https://www.saglik.gov.tr/TR,11100/gebelerde-demir-destek-programi-uygulumasi-genelgesi-2007–6.html
- https://www.saglik.gov.tr/TR,11158/gebelere-d-vitamini-destek-programi.html
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
Zahide Büşra BÜYÜKYILDIZ
Cumhuriyet Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik 3. Sınıf
Linkedln
