Herkese merhabaa,
Bugün sizlere modern yaşamın getirdiği hareketsizlik ve kalitesiz ayakkabıların neden olduğu birçok ayak hastalığı arasında en yaygın olan halluks valgus yani halk arasında bilinen diğer adı ile ayak baş parmağı çıkıntısı hakkında bilgilendirme yapacağım. Bu hastalık nedir? Tedavisi nasıldır? Halluks valgus, latince bir tıp terimidir. Ayak baş parmağının (halluks) yana doğru sapması ile şekil bozukluğu olması olarak tanımlanır. Ayak baş parmağının sapması öncelikle yana doğru gerçekleşse de ilerleyen safhalarda ayak baş parmağının ucu ve tırnak da ön düzlemde yana doğru kayar. Eklemin şeklinin bozulmasıyla birlikte yavaş yavaş iltihap oluşumu gözlenir ve oluşan iltihap ayağın ayakkabıya doğru şişmesine yol açar. Bilinenin aksine sadece kadınlarda değil aynı zamanda erkeklerde de zamanla oluşabilmektedir.
Detaylı bakacak olursak bu bozukluk kimlerde sıklıkla oluşabilir ve oluşma nedenleri nelerdir? Çoğunlukla genetik faktörlerden dolayı oluştuğu söylense de hastalık, dar ve yüksek topuklu giyinen bazı kişilerde de oluşurken diğer bir grup kişide ise geniş ve rahat ayakkabı seçimine rağmen meydana gelebilmektedir. Bir diğer etmenler ise: kişinin düz taban olması, yüksek kavis hastalığı olması, aşil tendonunun kısa olması, çeşitli romatizma sorunları olması gibi etmenlerdir. Genetik faktörlerden dolayı ayağın taraklı olması bu hastalığı işaret etmediği gibi ayakta mantar oluşumu, ayakta burkulma meydana gelmesi ve benzeri gibi pek çok rahatsızlık ihtimalinden dolayı ayakta meydana gelen her şişlik ya da iltihaplanma durumu da hastalığı işaret etmemektedir.
Halluks valgus hastalığının oldukça net semptomları vardır. Ayak mantarı ya da diğer hastalıklar gibi ayağın tamamını etkilemez, bu sebeple de ayak baş parmağında bir sorun var olmadığı sürece herhangi bir semptomun varlığından söz etmek doğru olmaz. Baş parmak üç adet eklemin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır ve halluks valgus rahatsızlığını meydana getiren eklem “Metatarsofalangeal” şeklinde isimlendirilen eklemdir. Bu eklemin kızarması ya da genişlemesi bir diğer söyleyişle şişmesi en net semptom olarak tanımlanmaktadır. Zaman içerisinde ayak baş parmağının esnekliği azalır ve hasta birey parmağını daha az hareket ettirebilmeye başlar. Daha sonra ayak baş parmağı net bir biçimde yana doğru sapmaya başlar bu kaymadan dolayı diğer parmaklar da sıkışır. Ve bu da parmaklarda nasırın oluşmasına ve kızarıklık görülmesine yol açmaktadır.
Gördüğünüz gibi birçok farklı oluşma nedeni olan halluks valgusun tedavi yöntemi ise ikiye ayrılmaktadır. Ya ameliyat ile tedavi ya da ilerlemeyi durdurmak ve ağrıyı kesmek amaçlı olan konservatif (ameliyatsız)tedavidir.
Burada tedaviyi belirleyici olan hastalığın boyutudur. Genellikle tedavide ilk olarak, ayakkabı modifikasyonu tercih edilir. Hekim tarafından önerilen ayakkabı, geniş taraklı ve yumuşak derili olmalıdır. Çünkü sürtünmenin azaltılmasıyla, ayakta iltihaplanmanın önüne geçmek ve şekil bozukluğunu engellemek amaçlanır.
Öte yandan tedavide deformiteye destek verici ortezler ve tabanlıklar kullanılır. Ancak deformitenin ilerlemesini engellemek ve ağrıyı azaltmaktan öteye geçemezler. Bu aletlerin tedaviye katkısı hala tartışma söz konusudur. Halluks valgus, cerrahi dışı uygulamalar ile tedavi edildiği takdirde diğer küçük parmaklarda da deformite oluşturma eğilimindedir.Bunlar arasında; -Morton nöroma (1.2. parmak arasında sinir kisti), -Çekiç parmak deformitesi, -Bunionette (5.parmak kökünde de ağrılı çıkıntı olması) oluşması gibi durumlar sayılabilir. Bu nedenle sizinde gördüğünüz gibi kalıcı ve doğru bir tedavi için cerrahi tek seçenek olarak durmaktadır.
Elimden geldiğince sizi bilgilendirmeye çalıştım. Umarım verimli olmuştur. Daha detaylı bilgi sahibi olmak ve yetkinlik kazanmak isterseniz Halluks Valgus oturumunun da yer aldığı FTR ZİRVESİ’ne katılım sağlayabilirsiniz.
Nazlıcan Büyüktepe
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon 3. sınıf Öğrencisi
