Herkese merhabalar! Hadi gelin bugün kadınlarda sık karşılaşılan, gündelik yaşantımızı etkileyen
konuyla ilgili bilgilenelim. Konumuz polikistik over sendromu nedir? Belirtileri, hayatımıza etkileri,
tanısı ve tedavisi nelerdir hep birlikte bakalım.
Polikistik over sendromu, dünya çapında yaklaşık 15 kadından birini etkileyen heterojen bir endokrin
bozukluktur. Ana endokrin bozulma, aşırı androjen salgılanması veya aktivitesidir. Polikistik over adet
görememe ya da uzun aralıklarla adet görme gibi düzensizliklerle kendini belli eder ve bu sendromda
birçok vücut sistemi etkilenir ve menstrüel disfonksiyon, kısırlık, insuline karşı direnç, depresyon,
hirsutizm (tüylenme problemi), akne, cilt dokusunda değişiklik, obezite ve metabolik sendrom gibi
çeşitli sağlık komplikasyonları görülebilir.
Polikistik over sendromunun tanısal özellikleri, aynı özelliklere neden olan diğer durumlar
dışlandıktan sonra hiperandrojenizm(androjen fazlalığı), kronik anovülasyon (yumurtalıkların âdet
döngüsü sırasında bir oosit salmaması durumu) ve polikistik yumurtalıklardır. Normal değerlere sahip
bir kadında FSH/LH hormon testi 3 civarında görülürken, bu sendroma sahip kadınlarda ise daha
yüksek sonuçlar ortaya çıkması muhtemeldir fakat hastalığının tanımlanmasında ‘yumurtalıklarda
birçok kist’ öne çıksa da hastaların yüzde 30’unun ultrasonunda hiç kist görülmeyebilir.
Polikistik over sendromunun nedeni tam olarak bilinmemektedir fakat araştırmalar, gebelik ortamı,
yaşam tarzı faktörleri veya her ikisinden etkilenen güçlü bir genetik bileşen olduğunu göstermektedir.
Bununla birlikte hastalığa karbonhidrat metabolizmasını düzenlemede görev olan ‘insülin’
hormonunun neden olduğu varsayılıp yüksek kilonun insülin direncine sebep olduğu ve insülin
direncinin de bu hastalığı tetiklediği düşünülmektedir. Vücuttaki ana besin kaynağı olan şekerin,
enerji sağlamak için kandan vücut hücrelerinin (kas, yağ ve karaciğer hücreleri) içine girmesini
sağlayan temel hormon olan insülin, pankreasta bulunan beta hücreleri tarafından salgılanmaktadır.
Polikistik over sendromunun tedavisi için öncelikle bu alanda uzman bir kadın hastalıkları ve doğum
doktoruna başvurmak çok önemli bir rol oynar. Kişiye tanı konulduktan sonra kadın hastalıkları ve
doğum doktoru ve bir endokrin uzmanı, kişiye en uygun olan tedaviyi tespit eder. Sendromun
tedavisinin ne yönde ilerleyeceği ise kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Tedavi yöntemini belirlerken
hastanın yaşı, sendromun ilerleyiş şekli, hastanın fiziki durumu ve benzeri birçok farklı faktör göz
önünde bulundurulur. Polikistik over sendromunun tedavisi birçok farklı noktadan ilerler ve geniş
kapsamlıdır. Tedavinin ilk aşamasındaki ana nokta kandaki erkeklik hormonu seviyesinin
düşürülmesidir. Bu amaçla antiandrojen özellikli çeşitli ilaçlar önerilebilir. Bununla birlikte bu
sendroma özgü hazırlanan diyet programlarıyla kişinin kilo almaması veya zaman içinde ideal kilosuna
ulaşması tavsiye edilir. Böylelikle hastanın insülin direnci azalır ve bunun sonucu olarak da kandaki
testosteron hormonu seviyelerinde bir azalma görülür.
Gaye KUŞ
Altınbaş Üniversitesi Eczacılık 3.sınıf
Instagram: @gaye.kus
