Yapılan bir araştırmaya göre 250 köpek sahibinin neredeyse tamamının davranış bozukluklarından şikayet ettiği ve çoğunun da birden fazla problemi olduğu ve böylece köpek başına 3.2 davranış bozukluğunun olduğu saptanmış. En fazla agresyon, korku ve dikkat çekme sorunları olduğunu bildirmişler.
Aslında baktığımız zaman insan ya da hayvan fark etmez, bir canlıyı büyütmede , canlılarla iletişim kurmada , hastaları tedavi etmede kısacası canlının olduğu her ortamda canlının psikolojisi düşünülmediği takdirde bir şeylerin eksik olacağını hepimiz tahmin edebiliriz. Bitkilerin bile onu büyüten kişilerin onunla konuşunca daha güzel çiçek açtığının konuşulduğu ortamda kedi ve köpeklerin psikolojisini göz ardı etmek imkansızdır. Ve bunu düşünmediğimiz takdirde sonuç bellidir. Psikolojisi bozulduğu için kapı dışarı edilen bir sürü hayvan.
KÖPEKLERDE ; Saldırganlık , aşırı havlama, tuvalet alışkanlığı olduğu halde istenmeyen yerlere çiş yapma, yalnız kalamama, anksiyete, depresyon, korku, obsesyon ve benzeri davranışlar.
KEDİLERDE ; Agresyon, kumu dışına çiş kaka yapma, idrar püskürtme, uyku düzensizlikleri(gece aktif ,gündüz uyuma), obsesyon, temizlenme ve yalanmada abartı, gıda niteliği olmayan nesneleri yeme ve histeri şeklinde koşuşturma, sürekli sızlanma-ağlama, seyirtme hareket ve tikleri; tedavi ve rehabilite edilebilir davranış bozukluklarından bazılarıdır.
Peki kedi ve köpeklerin bu davranış bozukluklarını yapmasının sebebi nedir ? sahipleri tarafından kötü muameleye maruz kalmaları, uygun olmayan çevre şartlarında barınmaları ve dövüş gibi yasa dışı amaçlar için yetiştirilmeleri durumunda, bu hayvanlarda anormal davranışlar fazlaca görülmektedir. Ya da sizin normalden fazla çalıştığınız zamanlarda hayvanınıza göstermediğiniz ilgiden bile davranış bozuklukları gösterebilir.
Bir diğer konu ise hayvanların en büyük sorunlarının başında stres gelir. Stres faktörleri anormal davranışların oluşumunu artırmaktadır. Bu davranışları ısırma, yıkma, cansız objelere ve insanlara aşma isteği, kendine zarar verme, seslere karşı hızla atlama veya koşma şeklinde sıralamak mümkündür. Kedilerde stres sonucu en çok rastlanan anormal davranışlar kendine zarar verme ve idrarla işaretleme olduğu tespit edilmiştir. Köpeklerde en önemli stres faktörlerinden biri ise sahiplerinden ayrı kalmalarıdır. Köpek ve kedilere verilen cezalar tedirginliği artırabilir bu nedenle her 2 türde de strese neden olan cezaların verilmemesi gerekmektedir. Köpekler özellikle aynı davranıştan dolayı aynı anda hem cezalandırılmaları hem de ödüllendirilmeleri gibi zıtlıkların olmasından çok fazla etkilenmektedirler. Bu davranış hayvan sahibinin tutarsızlıklarından kaynaklanmış olabilir. Ayrıca hayvan sahipleri ile aile üyeleri arasındaki zıtlıklardan da kaynaklanabilir. Böyle durumlardaki çözüm şekli, mümkün olan yerlerde stres kaynaklarının elimine edilmesiyle yapılmaktadır. Stres kaynağı ne olursa olsun hayvan söz konusu kaynağa sistematik bir şekilde alıştırılması da bir tedavi seçeneği olabilir. Örneğin bir köpek gök gürültülü ve fırtınalı havalarda korkuyorsa, kasetçalara kaydedilen bir gök gürültü sesi düşük frekansla o köpeğe dinletilir. Köpek düşük dozdaki uyarıya tolere edildikçe kademeli olarak uyarının dozu artırılır.
Aslında benim görüşüm her hayvan sahibi kendi hayvanının psikiyatristidir. Çünkü o hayvanla en çok o vakit geçiriyor yaptığı hareketleri sevdiği oyunu sevmediği hareketi biliyor. Bu yüzden hayvanlarımıza yukarıda verdiğim gök gürültüsünden korkma örneği gibi uygulamalarla önce kendimiz ilgilenmeli ve soruna çözüm bulamazsak öyle bir uzmana veya ilaç tedavisine başlamalıyız. Ve hiçbir zaman onlarında duygularının olduğu unutmamalıyız.
Kadir Koru
Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi 2. Sınıf
Linkedln: www.linkedin.com/in/kadirkoru7
KAYNAKÇA
Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 2014, 54 (2) 91-99
http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/35491.pdf
