Kolajenlerin Beslenmeyle İlişkisi
Kolajen, vücutta en yaygın bulunan proteindir ve tüm vücut proteinlerinin yaklaşık olarak üçte birini oluşturur. Yapısal bir protein olan kolajen, hücre ve dokuların birbirine bağlanmasını ve bir arada tutulmasını sağlar. Kolajen, cilt, kemikler, eklemler, kaslar, tendonlar, kıkırdaklar, diş etleri ve kan damarlarında bulunur.
Kolajen Nedir?
Kolajen insan vücudunda en çok bulunan protein ve vücudun yapı taşlarından biri olarak tanımlanır. İsmi Yunanca’da tutkal anlamına gelen ‘kolla’ kelimesinden gelmektedir. Yapısal bir protein olan kolajen, vücuttaki tüm protein miktarının yaklaşık olarak üçte birini oluşturur ve hücre ve dokuların birbirine bağlanmasını ve bir arada tutulmasını sağlar.
Kolajenin Vücuttaki Bazı Görevleri:
- Saç sağlığı
- Yüzdeki kırışıklıklar ve cilt esnekliği
- Kalp hastalıkları
- Kas yapısının oluşumu
- Eklemlerin esnek ve rahat hareketi
- Selülitlerin giderilmesi
gibi önemli görevleri vardır.
Kolajen Tipleri Nelerdir?
Kolajen, vücutta en yaygın bulunan proteindir ve tüm vücut proteinlerinin %30’unu oluşturur. Vücutta 28 farklı tip kolajen bulunur, ancak en yaygın olanları Tip 1, Tip 2, Tip 3 ve Tip 4’tür.
Tip 1 kolajen, vücutta bulunan kolajenin %90’ını oluşturur. Kemik, deri, tendon, fibröz kıkırdak ve diş yapısının kurulmasında görevlidir.
Tip 2 kolajen, eklemlerde yer alan elastik kıkırdakta bulunur. Bu tip kolajen, Tip 1’e göre daha gevşek paketlenmiştir.
Tip 3 kolajen, kas, organ ve damar yapılarının temelinde yer alır. Bu tip kolajen, Tip 1’e göre daha esnektir.
Tip 4 kolajen, cilt katmanlarında bulunur. Bu tip kolajen, cildin elastikiyetini ve dayanıklılığını sağlamada önemli rol oynar.
Yaş ilerledikçe vücuttaki kolajen üretimi azalır ve daha kalitesiz üretilir. Bu durum, ciltte kırışıklık, kemiklerde güçsüzlük ve eklem ağrıları gibi sorunlara yol açabilir.
Kolajen Üretimini Arttıran Besinler:
- Kolajen üretimini en fazla destekleyen besin kemikli etlerdir.
- Ahududu, böğürtlen, çilek, kızılcık, yaban mersini, elma, kiraz, pancar, kapya biber, domates gibi kırmızı meyve ve sebzeler.
- Pırasa, karnabahar, sarımsak, brüksel lahanası, soğan, lahana, brokoli gibi sülfür/kükürt içeren besinler.
- Kolajenin üretilmesi ve daha iyi emilebilmesi için C vitaminine ihtiyaç vardır. Mandalina, kapya biber, maydanoz, limon, kivi, portakal, greyfurt bu açıdan önemli besinlerdir.
Kolajen Takviyelerinin Vücuda Faydaları:
- Ciltte bol miktarda kolajen bulunur. Yaşlanmayla cildin iç tabakalarında kolajen kaybı oluşur ve cilt esnekliğini kaybederek hasar görmeye açık hale gelir. Cilt elastikiyetini kaybettikçe kırışıklıklar oluşur. Kolajen takviyesi ise bu durumda devreye girerek cilt esnekliğini arttırarak cildin nem dengesini düzenler.
- Kolajen takviyesi, kas kütlesinin artmasına yardımcı olabilir. Yapılan çalışmalar, düzenli olarak dayanıklılık egzersizi yapan ve kolajen takviyesi alan kişilerin kas kütlelerinin, sadece egzersiz yapan kişilere göre daha fazla arttığını göstermiştir.
- Kolajen takviyelerinin kalp sağlığı üzerinde de olumlu etkileri vardır ve damar tıkanıklığının önler.
- Saç sağlığı için de oldukça önemli olan kolajen antioksidan gibi davranarak serbest radikalleri ortadan kaldırır. Saç köklerinin sağlıklı kalmasını sağlar, saçların beyazlaşmasını azaltır, saç dökülmesini ve güçsüzleşmesini önler.
- Kolajen kıkırdak üretimini uyarmaya da yardım eder. Yaşlanmayla birlikte kıkırdak doku zayıflar, eklem yapısı bozulur. Kolajen takviyeleri ise eklemdeki ağrıyı azaltır.
Sonuç olarak saymakla bitiremeyeceğimiz, faydaları bulunan kolajenleri diyetimize dahil etmemiz güzelliğin yanında sağlığımıza da fazlasıyla katkıda bulunmaktadır. Takviye olarak alabileceğimiz gibi beslenmemize eklediğimiz besinlerden de kolajen ihtiyacımızı karşılayabiliriz. Yaptığınız diyete olumsuz herhangi bir durum yaratmayacağını belirterek diyetisyeninizin de desteğiyle kolajen takviyelerini kullanabilirsiniz.
Kolajenler hakkında yapılan çalışmalar ve araştırmalardan biraz bilgi alarak sizlere iletmek istedim. Bir yazının daha sonuna gelmiş bulunmaktayız. Bol sağlıklı ve bol diyetli yazılarda görüşmek dileğiyle.
Kaynakça:
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/189624
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/278865
https://gidakongresi2020.gtdkongreleri.com/assets/catalogs/TGK13P270.pdf
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
Göksu Ser
Çankırı Karatekin Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik 2. Sınıf
