Kontraseptif Yöntemler: İstenmeyen Gebeliğe Son!
Merhaba arkadaşlar ,
Bu yazımda ufak bilgilerle kontraseptif yöntemler, yani çoğumuzun duyduğu korunma yöntemlerinden bahsedeceğim.
Öncelikle çoğumuzun bildiği üzere cinsellik kavramı evliliklerin %75’ini oluşturmaktadır. Üremeyle birlikte ülkenin nüfus oranları da değişmektedir. Bunu baz alarak nüfus artış hızının fazla olduğu az gelişmiş ülkelerde ;sosyo-ekonomik gibi bazı faktörlerden kaynaklı, aile planlaması yöntemlerinin az bilinmesi veya bu olanaklara erişim kısıtlılığının sonucu ,istenmeyen gebelikler gerçekleşebilmektedir.
Ülkemizde bu duruma bakacak olursak Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013 yılı sonuçlarına göre tüm doğumların %13’ünün istenmediği ,gebeliklerin%11’inin planlanmadığını görüyoruz. Günümüze yaklaştığımızda ise bu oranın azaldığını,çiftlerin bilinçlendiğini ve modern aile planlaması yöntemlerini kullandıklarını görmekteyiz.
Aile Planlaması ; çiftlerin çocuk sahibi olmalarına engel olmak değil,gerçekten hazır hissettiklerinde,güvenli ve sağlıklı bir şekilde çocuk sahibi olmalarını planlamaktadır. Bu hizmet; Aile Sağlığı Merkezlerinde, Ana-Çocuk Sağlığı, Üreme Sağlığı Merkezlerinde,Eczanelerde,Devlet Hastanelerinde,ev ziyaretlerinde ebe ve hemşirelerce verilmektedir.
Bireyler , bu danışmanlık ile kendilerine uygun kontraseptif yöntemini seçerek istemedikleri gebeliğin önüne geçmiş olur. Kontraseptif yöntemler 2 başlık altında incelenir.
Bunlar;
-
Modern Kontraseptif Yöntemler
1.1.Hormonal Kontraseptif Yöntemler
-Oral Kontraseptifler ; doğum kontrol hapı olarak da bilinirler.
-Acil Kontrasepsiyon Hapları; korunmasız ya da kontrasepsiyonun başarısız olduğu cinsel ilişkiden sonra uygulanır.
-Depo Enjeksiyonlar ; 3 aylık ve1 aylık enjeksiyon şeklinde uygulanmaktadır.
- 3 aylık koruyucu iğneler ,3 ayda 1 kez olacak şekilde uygulanırlar.
- 1 aylık koruyucu iğneler, düzenli olarak ayda bir kez olacak şekilde uygulanır.
-Deri Altı İmplantlar ;5 yıl süre ile yüksek koruma sağlarlar.
-Trandermal Bantlar; vücudun çeşitli yerlerine yapıştırılan ,hormon salgılayan bantlardır. Haftalık olarak geliştirilmişlerdir.
-Vajinal Halkalar;vajina içine yerleştirilen ve progesteron ya da progestron/östrojen salgılayan halkalardır.
-Rahim İçi Araçlar (RİA);kısaca spermin yumurtanın bulunduğu yere ulaşmasını engeller.
1.2.Bariyer Yöntemler
-Kondom; erkekler tarafından kullanılan bariyer yöntemdir.
-Kadın Kondomu
-Diyafram; rahim ağzını örten şapka şeklinde bir araçtır.
-Spermisitler; spermlerin servikse ulaşmadan etkisiz hale getirilmesi için vajina derinliğine yerleştirilen maddelerdir. Diyafram ile kullanıldığında etkileri artmaktadır.
1.3. Gönüllü Cerrahi Yöntemler
-Vazektomi ; erkeklerde sperm kanallarının kesilmesi,bağlanması veya mühürlenmesi ile uygulanan cerrahi yöntemdir. Geri dönüşü yoktur.
-Tüp Ligasyonu; kadınlarda bulunan fallop tüplerinin bağlanması işlemidir. Geri dönüşü yoktur.
-
Geleneksel Yöntemler (Etkisi Sınırlı Yöntemler)
2.1.Fertil Günlerin Belirlenmesi
-Takvim Yöntemi
-Bazal Vücut Isısı; vücut ısısının yükselişinden 3 gün sonrasına kadar ilişkiye izin verilmemesidir.
-Servikal Mukus Yöntemi; mukus miktarının artması, incelmesi , esnekleşmesi , şeffaf ve sulu hale geldiği dönemde ilişkiden kaçınılmalıdır.
2.2. Koitus İnterruptus(Geri Çekme)
Koitus interruptus, cinsel ilişki sırasında erkeğin, vajina değil de dışarıya boşalmasıdır. Bu yöntem, en eski ve en doğal doğum kontrol yöntemlerinden biridir.
2.3.Vajinal Duş
Vajinal duş, vajinanın içine su veya başka bir sıvı verilmesi işlemidir. Bu işlem, genellikle ılık suyla yapılır ve vajinanın temizlenmesi, koku ve akıntıların giderilmesi gibi amaçlar için kullanılır. Vajinal duş, istenmeyen gebelikten korunmak için uygun bir yöntem değildir.
2.4. Emzirme
-Anne bebeğini su dahil hiç bir ek besin vermeksizin sık sık geceleride dahil ve her defasında uzun süre emziriyorsa ilk 6 ay koruma geçerlidir.
Aile planlaması danışmanlığı ile birlikte çiftler, yukarıda belirtilen yöntemlerden kendilerine uygun olanı seçerek istemedikleri gebeliklerin önüne geçmiş olurlar. Gebelik istenmesi durumunda , çiftler ilgili sağlık kuruluşuna danışarak, kullandıkları yöntemi bırakırlar ancak her yöntemin bırakıldıktan farklı bir zaman dilimi sonrası -herhangi bir sağlık sorunu yoksa- gebelik gerçekleşir.
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
Dilara Tiryaki
Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik 3. Sınıf