Köpeklerde Parvovirüs Teşhisi ve Tedavisi
Genel olarak parvovirus (diğer bir adıyla kanlı ishal) köpeklerde son derece bulaşıcı ve ölümcül bir hastalıktır. Genellikle genç ve aşılanmamış veya aşıları eksik olan köpeklerde görülür.
Parvovirus en çok gastrointestinal sistemi etkiler, köpeğin barsaklarına ve kemik iliğine yerleşerek sağlık sorunlarına yol açar. Virus çeşitli yollarla bulaşarak sağlıklı köpeklerin enfekte olmasına sebep olur.
- PARVOVİRUS’UN ETİYOLOJİSİ:
Hastalığın etkeni Canin Parvovirus-2’dir. Etken serolojik olarak kedilerin Panleukopenisi ile yakın ilişki halindedir. Virüs DNA virüsü olup köpeklerin barsak epitel hücrelerine saldırır, sindirim sistemini bozarak şiddetli ishal ve kusma gibi belirtilere sebep olur. Virüs zarsızdır yani yağ eriticilerine, dış koşullara karşı oldukça dayanıklıdır. Ayrıca virüsün hemaglütinasyon özelliği vardır.
- PARVOVİRUS DİĞER KÖPEKLERE NASIL BULAŞIR?
Virüs diğer köpeklere 4 yolla bulaşabilir.
1.Dışkı: Sağlıklı köpeğin enfekte köpeğin dışkısına temas etmesi ile hastalık bulaşabilir. Dışkı bulaşmadaki en önemli faktördür.
2.Direkt temas: Enfekte köpek ile direkt temas bulaşa sebep olabilir.
3.İndirekt temas: Enfekte köpeğin temas ettiği, kullandığı eşyalara temas bulaşa sebep olabilir.
4.Anneden yavruya bulaşma: Anneden yavruya plasenta yoluyla veya süt yoluyla bulaşma olabilir.
- HASTALIĞIN KLİNİK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalığın 3 formu vardır: Jeneralize, Enteritis ve Myocarditis form.
Jeneralize form, doğumdan sonraki 2 haftada görülen formdur, hayvan belirti göstermeden ölür.
Enteritis form, belirtilerin çoğunun görüldüğü formdur. Kusma, iştahsızlık, ishal, dehidrasyon ve lökopeni ile hastalık kendini gösterir.
Myocarditis form, ani ölümle karakterize olan bu formda canlı hastalığı atlatan köpeklerde cardiac soufles denilen kalpte uğuldama sesi duyulur.
Görülen başlıca belirtiler: Kanlı ishal, İştahsızlık, Dehidrasyon, Ateş ve Lökopenidir.
- PARVOVİRUS TEŞHİSİ NASIL YAPILIR?
Hasta köpek çoğunlukla iştahsızlık, halsizlik şikâyeti ile gelir. Hastalığın ilk günlerinde iştahsızlık görülür. Köpek sadece su içer, yemek yemez. 2. gün su içmeyi de keser, yemek yememesine rağmen kusma başlar. Genel olarak safra kusar. Ardından da ishal görülür. Bu süreç parvovirusa yakalanmış olma ihtimalini daha çok ön plana çıkarır.
Fiziksel muayenede semptomlarla teşhise gidilebilir.
Hızlı test kitleri ile dışkı örneği alınarak teşhise gidilebilir.
Kan testleri yapılarak (ELISA, Hemaglutinasyon testi gibi) hastalığa karşı gelişen antikorlar ölçülebilir.
- HASTALIĞIN TEDAVİSİ NASILDIR?
Parvovirus tedavisinde başlıca önemli olan 4 madde vardır:
1.Kusma kesici: Kusma kesici tedavide öncelikli sıradadır. İlacın kullanımı ile merkezi sinir sisteminden bulantı kesilir, iştahın geri kazanılması için önemlidir.
2.Antibiyotik kullanımı: Sekonder etkenlere karşı antibiyotik kulanımı gereklidir.
3.Sıvı desteği: İshal ile vücutta kaybedilen sıvının yerine konulması, dehidrasyon sorununun çözülmesi gerekir. İshalden dolayı potasyum (K) kaybı çok olduğu için laktatlı ringer kullanımı önceliklidir.
4.İmmun sistem destekleyici: Güçlü bir immun sistem destekleyici kullanılmalıdır. Enjeksiyon olarak kullanımı yararlanımı arttırır. Kusma olduğundan dolayı oral yolla verilen destekleyiciler kullanılmaz.
Köpek yemek yemeye başladığında, normal haline geri döndüğünde tedavi sonlandırılabilir. Köpekte hastalığa karşı uzun süreli bağışıklık oluşur.
- KORUNMA NASIL OLMALIDIR? NELER YAPILMALIDIR?
Enfekte köpeğin temas ettiği yer ve eşyalar dezenfekte edilmeli, diğer köpeklerin teması engellenmelidir. Korumada en önemli şart ise aşılama ve parazit karşıtı uygulamalar göz ardı edilmemeli ve zamanında yapılmalıdır.
Marcel adında 5 aylık yavru Parvovirus’u yendi.
- KAYNAKÇA:
* Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi viroloji Anabilim Dalı Özel Viroloji Kitabı
* https://www.vetamerikan.org/saglik-bilgisi/kopek-hastaliklari/parvovirus
* https://vetkontrol.tarimorman.gov.tr/merkez/Belgeler/parvo.pdf
* https://www.sekanslab.com/Hayvan-Hastaliklari-Rehberi/44/kopek-parvovirus-enfeksiyonu–cpv
Elif Asya Şahin
Balıkesir Üniversitesi Veteriner Hekimlik Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
