Kurumsal Kültür Neden Önemlidir?
Bir şirketi başarılı kılan nedir? İlk başta çoğumuzun aklına finansal göstergeler, pazarlama stratejileri ve marka imajı gibi temel şeyler gelir. Ancak, tüm bunların temelinde güçlü bir kurumsal kültür yatar. Peki, kurumsal kültür tam olarak nedir, neden bu kadar önemlidir?
Kurumsal kültür, bir organizasyonun değerleri, inançları ve çalışma biçimini belirleyen unsurların bütünüdür. Çalışanların davranışları, yöneticilerin karar alma süreçlerini yani aslında bir şirketin genel atmosferini şekillendirir. Kurumsal kültürü daha iyi anlamak için, ünlü organizasyon bilimci Edgar Schein’in geliştirdiği üç katmanlı modeli inceleyebiliriz:
- Görünür Kültür: Eserler ve Yapılar (Artifacts)
Bir şirketin logosu, ofis tasarımı, kıyafet kuralları, kullanılan dil gibi dışardan gözlemlenebilen unsurlardır. Örneğin, Google’ın açık ofis ortamı ve rahat çalışma alanları, yenilikçi ve esnek kültürünü yansıtır. Ancak bazı geleneksel firmalarda ise yöneticilerin ve çalışanların ayrı yemek yemesi gibi hiyerarşik uygulamalar görülebilir.
- Belirtilen Değerler: Benimsenen İlkeler (Espoused Values)
Bir şirketin resmî olarak açıkladığı misyon, vizyon ve değerleridir. Ancak burda kritik bir nokta var: Belirtilen değerler her zaman çalışanların davranışlarına tam olarak yansımayabilir. Örneğin, bir şirket “yenilikçiliği destekliyoruz” dediği halde çalışanların yeni fikirlerine destek olmayıp görmezden geliyorsa ya da “Ekip çalışmasına önem veriyoruz” dediği halde şirket içi rekabet teşvik ediliyorsa, bu değer pratikte anlamını yitirmiş ve bu kültür benimsenmemiş demektir.
- Derin Kültür Katmanı: Temel Varsayımlar (Basic Assumptions)
Çalışanların ve yöneticilerin bilinçaltına yerleşmiş, sorgulamadan benimsediği inançlardır. Örneğin, bazı şirketlerde “Müşteri her zaman haklıdır” veya “Hata yapmak başarısızlıktır” gibi düşünceler daha baskındır.
Aslında bu üç katmanlı modele baktığımızda şunu görüyoruz bir şirketin kültürünü değiştirmek istiyorsanız, en yüzeydeki unsurları yani görünür kültürü değiştirmek yeterli olmaz. Temel varsayımları ve değerleri değişmedikçe, kalıcı bir değişim sağlanamaz.
Güçlü bir kurumsal kültür, bir şirketin başarısını doğrudan etkileyen kritik faktörlerden biridir. Peki ya neden?
Çalışanlar kendilerini değerli hissettikleri yere daha çok bağlanma eğilimindedirler. Bu da iş motivasyonunu ve işleyişini olumlu yönde etkiler. Esnek ve yaratıcı bir kültüre sahip şirketlerde değişime daha kolay uyum sağlanır ve verimlilik artar. İyi bir kurumsal kültüre sahip şirket hem çalışanların hem de müşterilerin üzerinde marka imajı üzerinde olumlu etki yaratır.
Peki kurumsal kültür bu kadar önemliyse bir şirket güçlü bir kurumsal kültür nasıl oluşturur?
- Net bir vizyon ve misyon belirlemek
- Çalışanlarla etkili iletişim kurmak
- Çalışanları geri bildirime teşvik etmek
- Sürekli gelişimi desteklemek
- Ekip çalışmasını teşvik etmek
Bu sayı giderek arttırılabilir. Kurumsal kültür, işin sonunda şirketin imajını, verimini ve motivasyonunu kısaca şirketin bütününü kapsamaktadır. Bugünün rekabetçi dünyasında, başarılı olmak isteyen her şirketin güçlü bir kurumsal kültür oluşturması kaçınılmazdır.
Kaynakça
Çiftlikli, B. (2005). ISO 9001 kalite yönetim sisteminin 2000 revizyonu farklılıklarının işgörenlerin kurum kültürü algılarına etkilerinin incelenmesi: örnek bir işletmede araştırma (Master’s thesis, Akdeniz Üniversitesi).
Aleyna Yeşim Çiçek
Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
