Meslek Seçimi: Kararını Ne Etkiler?
Gelecekte ne olacağım, hepimizin bir dönem kendine sorduğu ve doğru cevabı bulmakta zorlandığı bir soru. Önümüzde duran meslek gruplarından hangisini seçmemiz gerekiyor? İleride ne yapacağız? Bu soruların cevaplarını bulmak uzun ve yorucu bir yolculuk olabilir. Bazen umutsuzluğa kapılabilir, pes edebiliriz. Birçok meslek çeşidinin olması kafamızı karıştırabilir. Böyle anlarda sakin kalmalı ve kendimiz için doğru olan mesleğe karar verirken birtakım etkenlerden faydalanmalıyız. Bu etkenler sırasıyla; yaşam tarzımız, hobilerimiz, yeteneklerimiz, kişiliğimiz, değerlerimiz, hedeflerimiz ve o meslek grubu için almamız gereken eğitimler olabilir. Bu tarz belirleyicilere dikkat ederek kendimize uygun mesleğimizi seçebiliriz.
Yaşam tarzı; seçtiğimiz meslekler yaşantımızın büyük bir zaman dilimini kapsayabilir. Bazı meslekler günde 4 saat isterken, bazıları ise ekstra mesai gerektirebilir. Bir yandan çalışırken bir yandan seyahat ettiğiniz meslekler de vardır. İş ortamı, saatleri ve çevresi hayatımızda önemli bir yer kaplayabilir. Alışkanlıklarımızı ve sosyal hayatımızı yaptığımız mesleğin koşullarına göre ayarlarız. Bundan dolayı seçeceğiniz meslekte nasıl bir yaşam tarzı istediğinize veya o mesleğin getirdiği olanaklara uyum sağlayıp sağlayamayacağınıza da dikkat etmeniz gerekebilir. Hobiler; meslek seçerken yapmaktan hoşlandığınız şeylere de önem verebilirsiniz. Yapmayı sevdiğiniz şeyleri mesleğinizle birleştirmek hem çalışmaktan zevk almanıza hem de işinize daha kolay adapte olmanıza olanak sağlayabilir. Örneğin spor yapmaktan hoşlanıyor ve sporcuları seyretmek, onlar hakkında teknik bilgileri takip etmekle ilgileniyorsanız bir spor koçu veya danışmanı olabilirsiniz. Bunun gibi yapmaktan zevk aldığınız hobilerinizle uyumlu meslekleri araştırıp o alanda eğitim ve destek alabilirsiniz. Yetenek; yemek yapmakta, şarkı söylemekte veya resim çizmekte iyi olabilirsiniz. Eğer bir meslek üzerinde bir karara varamadıysanız, yeteneğinizi ortaya çıkaracak mesleklere yönelmeniz sizin için iyi bir seçim olabilir. Herkes bir doktor veya mühendis olmak zorunda değildir. Ressam, sanatçı, tiyatro oyuncusu hatta bir dublör bile olabilirsiniz. Eğer belli bir alanda yeteneğinizin olduğunu düşünüyorsanız, o yeteneğinizi destekleyecek bir meslek tercih edebilirsiniz. Kişilik; sahip olduğunuz karakteristik özelliğiniz dışa dönük veya içe dönük olabilir. Bu durum sizin olaylara bakış açınız ve tepkinizi etkileyebilir. Bundan dolayı mesleğinizi bu karakteristik özelliklerinize göre seçebilirsiniz. Örneğin dışa dönük bir bireyseniz, iletişimi kuvvetli ve ikna edici bir yanınız olabilir. Bu durumda satış ve pazarlama, insan kaynakları, müşteri odaklı meslekler, girişimcilik veya medya önünde bir meslek sizin için uygun olabilir. İçe dönük biriyseniz ise yaratıcı ve sanatsal meslekler, bilim ve teknoloji alanında meslekler, akademik ve araştırma odaklı, finans ve analiz odaklı meslekler gibi meslek gruplarından birini tercih edebilirsiniz. Değerler; inançlarımız bizim yaşam alışkanlıklarımızda da etkileyici olabilir. Seçeceğiniz mesleği buna önem göstererek de tercih edebiliriz. Aile bağları da bizim için önemli olabilir. Hem çalışıp hem de ailenizle vakit geçirebileceğiniz bir meslek seçimi de yapabilirsiniz. Böylelikle çalışma ve sosyal hayatınızı dengeleyecek meslekleri de araştırabilirsiniz. Hedefler; yaşadığınız hayatta akademik veya sosyal açıdan kendinizi daha üst kademelerde görmeyi hayal edebilirsiniz. Bu hayalleriniz sizi büyük hedeflere yönlendirebilir. Seçtiğiniz mesleğinde finansal açıdan hedeflerinizle uyumlu olması gerekir. Meslek seçimini bu duruma uygun bir meslek ile yapabilirsiniz. Eğitimler; bazı meslekleri icra etmek için istenilen eğitim diğer mesleklerden fazla olabilir. Doktora, akademisyen veya araştırmacı gibi meslekler yüksek lisans gibi eğitimler isteyebilir veya girmeniz gereken birden fazla sınavlar da gerektirebilir. Bunları yapabileceğinize inanıyor ve bu eğitim ile sınav süreçleriniz için gereken disiplini oluşturabileceğinizi düşünüyorsanız, bu meslek gruplarını da tercih edebilirsiniz.
Meslek seçmek, zor bir arayış olabilir. Yoğun stres ile baş edebilir, kaygı problemleri yapabilirsiniz. Fakat mesleğiniz üzerinde etkileyici faktörleri belirledikten sonra meslek seçmek daha kolay bir hal alabilir. Bu faktörleri iyi belirlediğinizden ve mutluluğunuzun her şeyden daha önemli olduğundan emin olduktan sonra rahatlıkla mesleğinize karar verebilirsiniz.
Aslı Esendere
Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
