Serviks Kanserinde Hemşirelik Bakımı
Serviks, rahmin vajinaya bağlanan boyun şeklindeki kısmıdır. Serviksteki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu kanser gelişir.
En yaygın nedeni HPV virüsü olan serviks yani rahim ağzı kanseri, rahim ağzını kaplayan hücrelerin anormal şekilde çoğalıp büyümesi ile başlayan kanser türüdür. En önemli nedeni HPV virüsüdür.
Rahim ağzı kanseri, serviksteki hücrelerin DNA’sının mutasyon geçirmesiyle oluşur. Sağlıklı hücreler, belirli bir hızda bölünür ve zamanı gelince ölür. Ancak kanser hücrelerinde bu kontrol mekanizmaları ortadan kalkmıştır. Kanser hücreleri hızlı ve kontrolsüz bölünür ve zaman içerisinde tümör olarak bilinen kitleleri oluşturur. Kanserli hücrelerin çevre dokulara veya vücudun farklı bölgelerine yayılmasıyla da hastalık ilerler.
Çoğu kadın, hayatının bir döneminde karşılaştığı HPV virüsünü kendi vücut savunma sisteminin yardımı ile yener. Bazı HPV virüsleri ise bu savunma sisteminden güçlü çıkar ve rahim ağzı kanserine neden olabilir.
Serviks kanseri erken dönemde herhangi bir belirti vermeyebilir. İlerleyen zamanlarda ise şöyle belirtileri vardır :
1) Anormal vajinal kanama (Cinsel ilişki esnasında ya da sonrasında, adet dönemleri arasında, menopoza girdikten sonra)
2) Vajinal akıntıda değişiklik
3) Cinsel ilişki sırasında ağrı
4) Belde veya karın alt bölgesinde ağrı
Serviks kanserinde bazı risk faktörleri vardır :
1) Çoklu Cinsel Partner
2) Erken Yaşta Cinsel Aktivite
3) Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar
4) Güçsüz Bağışıklık Sistemi
Serviks kanserinde cerrahi işlem, hangi amaçla yapılırsa yapılsın hemşire, hastayı cerrahi girişime fiziksel ve psikolojik olarak hazırlamalıdır. Cerrahi planlanan hastanın endişelerinin azaltılıp konforunun artması için eğitim verilmesi önerilmektedir . Ameliyat öncesi derin solunum ve kas egzersizleri, erken ambulasyon, hareket konusunda hastaya eğitim verilmelidir. Cerrahi operasyonda kolostomi gibi uygulamalar planlanıyorsa hastaya bu girişimler hakkında bilgi verilmelidir .Ameliyat sonrasında hastada bulunabilecek drenler, üriner kateterler hakkında bilgi verilmelidir. Cerrahi süreçte hastanın kan şekeri kontrolü yapılmalı, anemi yönünden değerlendirilmeli, sigara ve alkol tüketiminin bırakılması söylenerek sağlanmalıdır. Rehberlerde, katı besinler için 6-8 saat açlık ve karbonhidratlı içecekler de dahil olmak üzere berrak sıvılar için 2 saatlik açlık önerilmektedir. Hastanın uyku düzenine dikkat edilmeli, uyku kalitesini arttırmak için girişimler yapılmalıdır. Hastanın, fiziksel ve psikolojik olarak kemoterapi ve radyoterapiye hazırlanması sağlanmalıdır.
Zülfiye Aslanoğlu
Bitlis Eren Üniversitesi Hemşirelik Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
