Konumuza giriş yapmadan önce stoma nedir bir hatırlayalım.
- STOMA
Stoma ya da diğer adı ileostomi, vücudun belirli bir organının veya bölümünün dış yüzeye açıldığı, cerrahi ile oluşturulan yapay bir deliktir. Çeşitli sağlık sorunları, hastalıklar veya yaralanmalar sonucu, doğal yolların kullanılamaması durumunda, atıkların vücuttan atılmasını sağlamak amacıyla oluşturulur. Kısacası bu işleme içi boş bir organın vücut yüzeyine ağızlaştırılması da diyebiliriz.
3 çeşit stoma bulunmaktadır.
Kolostomi
İleostomi
Üreterostomi
Kolostomi
Kalın bağırsağın karın dışına herhangi bir sfinkter kontrolü olmaksızın ağızlaştırılmasıdır.
Kolostomiler boşaltıcı (dekompressif) ve yön değiştirici (diverting) olmak üzere iki tiptir. Boşaltıcı kolostomi, distaldeki bir obstrüksiyon nedeniyle distandü bir kolonu boşaltmak amacıyla kullanılır. Transvers lup kolostomi en sık kullanılan boşaltıcı kolostomidir.
Yön değiştirici kolostomiler genellikle uç kolostomilerdir. Loop kolostomi yön değiştirme açısından yetersizdir. Kesin diversiyon için iki uç karın dışına yan yana ve birbirinden ayrı çıkarılmalıdır.
İleostomi
İnce bağırsağın karın duvarına açılan bir delik aracılığıyla ağızlaştırılmasıdır.
İleostominin ideal çapı 2-4 cm, dışa olan çıkıklığın ideal ölçüsü ise 3-4 cm’dir. Mukozada sinir olmadığı için ileostomiye dokunulduğu zaman hasta hiçbir şey hissetmez.
Üreterostomi
Üreterin cilde anastomozu ile sağlanan genellikle kalıcı eksternal üriner diversiyon şeklidir. Cilde üreterostomi, cilde loop üreterostomi, Y-üreterostomi ve cilde tek stomalı üreterostomi gibi şekilleri vardır.
Cilde Üreterostomi: Üreterin, uygun bir yerden kesilip, distalini bağladıktan sonra proksimalini cilde stoma halinde ağızlaştırılmasıdır.
Loop Üreterostomi: Üreterin; loop kolostomi gibi cilde çekilmesi ve loop üzeri disk gibi kesilerek cilde anastomoz edilmesi ile yapılır.
Y-(Sober) Üreterostomi: Üreterin mesaneye devamlılığının sağlandığı ancak bir ucunun cilde stoma halinde açıldığı bir üreterostomi şeklidir.
Tek Stomalı Üreterostomi: Stoma halinde cilde ağızlaştırılacak üretere, stoma yerinden daha geride, karşı taraf üreterin anastomoz edilmesi ve her iki üreterin tek stoma ile cilde ağızlaştırılması şeklinde sağlanan üriner diversiyonudur.
- STOMA ENDİKASYONLARI
- Distaldeki patolojik bir porçes bölgesinden dışkının geçmesini önlemek amacıyla ülseratif kolit, Crohn hastalığı, rektovezikal fistül ya da kolokütane fistüller gibi,
- Distalde tümör gibi yer kaplayan bir patolojiye bağlı oluşan bir tıkanıklık nedeniyle boşalmayan bağırsağı boşaltmak için Anal atrezi, Hirschsprung hastalığı, inflamatuar hastalığa bağlı strüktür, radyasyon hasarı ve iskemik kolit gibi,
- Anorektal kanserlerde çıkarılan anüsün görevini kapatmak için,
- Kolorektal yaralanmalarda geniş defektler oluştuğunda,
- Sigmoid kolon volvulusu, ağır persistan kolonik hipomotilite, anal inkontinans, perinenin geniş yanıkları ya da travmatik defektleri gibi nadir durumlarda uygulanmaktadır.
Evet; stoma, stoma çeşitleri ve endikasyonlarını inceledeğimize göre stoma sonucu oluşabilecek komplikasyonlara da bir bakmak lazım.
- STOMA KOMPLİKASYONLARI
-
- Metabolik komplikasyonlar
- Deri irritasyonu
- Nekroz
- Retraksiyon
- Parastomal enfeksiyon
- Kanama
- Eviserasyon
- Stenoz
- Fistül
- Barsak tıkanması
- Prolapsus
- Parastomal herni
Ben bu yazımda size stoma nedir, ne çeşitleri vardır, endikasyonları ve komplikasyonlarını elimden geldiğince anlattım. Umarım siz de okurken keyif alır ve istediğiniz bilgilere ulaşmış olursunuz. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Bir sonraki yazıma kadar kendinize iyi bakın, sağlıkla kalın.
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
Pelda Turgay
İstanbul İstinye Üniversitesi – Hemşirelik – 3. sınıf
