Devir teknoloji devri, bunu fazlasıyla biliyoruz. Yalnızca birkaç “dokunuş” ya da “tıklama” ile dünyayı avcumuzun eline getirme lüksüne sahibiz öyle ki es kaza telefonumuzu evde unutsak sanki bir yarımızı da evde bırakmışçasına müptelası olmuş bile olabiliriz. Her şeyin fazlasının zarar olduğunun sonuna kadar bilincinde olmamıza rağmen elimizin alıştığı şeylerden de vazgeçmek büyük mesele. Sosyal medya bağımlılığı ya da cep telefonu bağımlılığı gibi türleri olan teknoloji bağımlılığa dair birkaç önemli not paylaşmak istiyoruz. Öncelikle teknoloji bağımlılığı nedir kısaca bir değinelim.
Teknoloji Bağımlılığı Ne Demek?
Teknoloji bağımlılığı telefon, bilgisayar, akıllı cihazlar, oyun konsolları, tabletler ve benzeri gibi dijital aygıtların aşırı ve kontrolsüz kullanılması sebebiyle ortaya çıkan bir bağımlılık türüdür. Tıpkı sigara bağımlılığı ya da alkol bağımlılığı gibi ruha zarar verecek düzeydedir diyebiliriz. Yapılan araştırmalara göre her 8 kişiden 1’inde teknoloji bağımlılığı görülebiliyor. Teknoloji bağımlılığı hemen her yaşta görülebilir hale geldi. Teknolojinin zararları kulağımızı tırmalarken teknolojinin yararlarını da göz ardı etmemiz imkânsız. Uzmanlara göre aslında teknoloji kötü bir şey değildir. Ancak teknolojiyi bir bağımlılık haline dönüştüren bireylerde bu durum ciddi bir tedavi gerektirebilir. Hatta bazı profesyonel görüşlere göre teknoloji bağımlılığının tedavisi, uyuşturucu bağımlılığı kadar zorlayıcı olabilir. Çünkü teknolojiye aşırı düşkün ve kontrolsüz kişilerde artık bu durum gündelik hayatı etkiler. Teknoloji bağımlılığının altında yatan pek çok sebep vardır. Bunlardan birkaçını listeleyelim.
Teknoloji Bağımlılığının Sebepleri Nelerdir?
Teknoloji bağımlılığı altında pek çok nedeni barındırır. Kişisel davranışların, biyolojik ve genetik nedenlerin etkili olduğu görülüyor. Teknoloji bağımlılığına neden olan bazı faktörleri aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.
Zihin sağlığı: Teknoloji bağımlılığın zihin sağlığı yerinde olmayan bireylerde daha fazla görüldüğü biliniyor. Özellikle anksiyete, depresyon, sosyal fobi ya da uyku sorunları olan kişilerde teknoloji bağımlılığının izleri daha çok görülüyor.
Kişisel özellikler: Özellikle sosyal ilişkiler konusunda başarısız ve aynı zamanda utangaç olan kişilerde teknoloji bağımlılığı görülebiliyor. Kişi utangaçsa ve sosyalleşme konusunda sıkıntı yaşıyorsa kendini sosyal mecralarda daha güvenli ve rahat hissedebiliyor. Bu nedenle topluma karışmak yerine tüm vaktini sosyal medyada geçirebiliyor.
Dış etkenler: Kısaca çevresel olaylar diyebiliriz. Örneğin iş stresi yaşayan kişilerin sosyal medyaya daha düşkün olduğu görülebiliyor ki aynı şekilde kişisel hayatta yaşanan olaylar da insanı teknoloji bağımlılığına doğru sürükleyebiliyor. Kişi iş hayatında başarısız ise kendini teknoloji ile yoğurabiliyor ve böylece stres seviyesini düşürebiliyor.
Teknoloji Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?
Pek çoğumuz sosyal medyayı aktif olarak kullanıyoruz. Konu teknoloji bağımlılığı olunca ister istemez “Acaba ben de bağımlı mıyım?” sorusu gelebiliyor. Teknoloji bağımlılığının belirtilerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.
- Farkında olmadan ya da farkında olarak sosyal medyada ya da internette saatler harcamak.
- Gece geç saatlere kadar bilgisayar başından ayrılamamak.
- Bilgisayardan uzak kalındığında ya da telefon ile bir süre meşgul olunmadığında kendini boşlukta hissetmek diğer bir deyişle “eksik” olmak.
İnternete girebilmek için günlük hayattan feragat etmek. Örneğin yemek yemeği ya da sosyalleşmeyi ötelemek.
Muhammet Reşat Demir
Harran Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 4. Sınıf Öğrencisi
Linkedln: https://www.linkedin.com/in/resat-demir-ab08931a2
