Total Kalça Artroplastisi Sonrası Rehabilitasyon 

Total Kalça Artroplastisi Sonrası Rehabilitasyon 

• Total kalça artoplastisi (TKA) neden yapılır?: 

Temel olarak eklem stabilitesini, hareketliliğini, yaşam kalitesini artırmak, yürümeyi geliştirmek için yapılan bir cerrahi işlemdir.

• TKA’nın endikasyonları:

1. Osteoartrit %93
2. Osteonekroz %2
3. Femoral Boyun Kırığı %2
4. İnflamatuar Artritler

• TKA’lı hastalarda cerrahi öncesi dönem dahil olmak üzere cerrahi sonrası dönemde kas-iskelet sistemi sorunları ve fonksiyon kayıpları görülebilir.

 Bunlar:

1. Kas zayıflıkları (başta kalça abduktorları, ekstansörleri, fleksörleri, adduktorları, gluteus minimus, tensor fascia lata kaslarında zayıflıklıklar).
2. Eklem hareket genişliğinde azalma ve fleksibilite kaybı (başta kalça eklemi olmak üzere diz ve ayak bileği eklemleri).
3. Kas sertlikleri ve kontraktürler (iliopsoas, rectus femoris, tensor fascia lata, gastrosoleus ve lumbal ekstansörlerde kısalık veya kontraktür).
4. Ekstremite dizilim bozuklukları (aynı taraf dizde, aynı taraf ayakta, karşı taraf dizde bozukluklar)
5. Denge sorunları ve ameliyatlı bacak üzerine ağırlık aktarmada sorun, Yürümede asimetri ve Trandelenburg yürüyüşü, yürüme hızında azalma, yürüme parametrelerinde anormallikler
6. Günlük yaşam aktivitelerinde kayıp veya yetersizlik.

• TKA sonrası hastaların optimal iyileşmesi için, fonksiyonlardaki kayıpların giderilmesi veya kaybolan fonksiyonların geri kazanılması gerekmektedir. Bu nedenle kalça artroplastileri sonrasında fizyoterapi ve rehabilitasyonun yeri ve fizyoterapistin tedavideki rolü oldukça önemlidir.
• TKA’nın fizyoterapi ve rehabilitasyon programı genelde şunları içerir:

1. Cerrahi öncesi rehabilitasyon ve bilgilendirme
2. Cerrahi sonrası rehabilitasyon ve komplikasyonları önleme,
3. Yürüme eğitimi ve fonksiyonel rehabilitasyon
4. Ev egzersizleri ve tavsiyeler

• Kalça artroplastilerinde rehabilitasyonun başarısı üç etkene bağlıdır: 

1. Cerrahi öncesi rehabilitasyon (travmaya bağlı TKA hastalarında cerrahi öncesi rehabilitasyonun dönemi yoktur) 
2. Cerrahi işlem 
3. Cerrahi sonrası rehabilitasyon

• Pre-operatif hasta eğitimi;

-Dislokasyon riskini azaltıyor.

-Hastanede kalış süresini azaltıyor.

Eğitim içerisinde;

1. Ağrı ve baş etme yöntemleri
2. Dislokasyona neden olabilecek durumlar
3. Erken dönem egzersizleri
4. Ambulasyon ve transferler
5. Kaçınılması gereken hareketler
6. Seyahat! 

• Cerrahi sonrası rehabilitasyonun amaçları şunlardır: 

1. Kalça çıkığı, derin ven trombozu, dekübitis ülseri, akciğer komplikasyonları, kalça fleksiyon kontraktürü gibi komplikasyonları önlemek veya minimale indirmek.
2. Hasta için en uygun egzersiz programını planlamak ve uygulamak. 
3. Patalojik yürüme biçimini düzeltmek ve normal yürüyüşü sağlamak. 
4. Fonksiyonları veya fonksiyonel düzeyi artırmak. 
5. Hareketliliği artırmak ve GYA’da bağımsızlığı sağlamak. 
6. Yaşam kalitesini artırmak. 
7. Emniyetli bir şekilde işe ve sosyal yaşama geri dönüşü sağlamak.

• TKA’lı hastalarda egzersiz programları temel olarak sekiz egzersiz grubundan oluşur: 

1. Solunum egzersizleri. 
2. Kalçanın esnekliği için normal eklem hareketleri (ROM egzersizleri) ve germe egzersizleri. 
3. Kuvvetlendirme egzersizleri.
4. Yürüme egzersizleri.
5. Denge ve propriosepsiyon egzersizleri. 
6. Günlük yaşam aktivitelerine ve fonksiyonlara yönelik egzersizler.
7. Endurans egzersizleri.
8. Fiziksel uygunluk veya kardiyovasküler uygunluk egzersizleri.

• Kaynakça:

1. https://www.researchgate.net/profile/Filiz-Can-3/publication/269522364_Total_kalca_artroplastisi_rehabilitasyon

Esra Alparslan 

Bandırma 17 Eylül Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü

3. Sınıf Temsilcisi