Merhabalar! Ben öğrenci ebe Hande😊 Bugün sizlere mesleğimizin en dikkat edilmesi gereken konularından biri olan yenidoğan bakımından bahsetmek istiyorum. Doğum ile 28. Gün arasındaki dönem yenidoğan olarak adlandırılır. Yenidoğanlar farklı anatomik ve fizyolojik yapıları ve intrauterin ortamdan ayrılması ile birlikte doğduklarında dış ortama uyum sağlayabilmeleri için büyük bir çaba gösterirler. Günümüzde beslenme, sıcaklığın düzenlenmesi, uykunun düzenlenmesi, hidrasyon, ağrı yönetimi ve fizyolojik bütünlüğü destekleyen uygun ortamın oluşturulması için bireyselleştirilmiş gelişimsel bakım modelinden faydalanır. Bu bakım modelinde yenidoğanın bireysel gereksinimleri çerçevesinde yapılandırılmalıdır.
Yenidoğanın ilk bakım gereksinimleri sırasıyla;
- Vücut ısısının korunması
- Hava yolundaki açıklığın sağlanması
- Apgar skorunun değerlendirilmesi
- Kanamanın önlenmesi ( K vitamini uygulama)
- Enfeksiyonun önlenmesi ( göz, göbek, sünnet bakımı)
- Yenidoğanda distresin erken tanımlanması
- Ebeveyn yenidoğan iletişiminin kurulması
- Yenidoğanın kimliğinin belirlenmesi
- Beslenmenin sağlanması
- Ebeveynlerin eğitim gereksinimlerinin sağlanması
Sizlere başlıklar halinde ve kısa notlar şeklinde yenidoğan bakımının nasıl olması gerektiğini açıklamak istiyorum.
YENİDOĞAN GÖBEK BAKIMI NASIL OLMALI?
Yenidoğanın göbeği yaklaşık 10-14. günlerde ayrılır. Dikkat edilmesi gereken bir konudur çünkü umblikal kord enfeksiyondan çabuk etkilenir. Doğumdan sonraki ilk hafta içinde pürülan akıntı, kızarıklık, ödem gibi bulgular görülüyor ise göbek kordonunda enfeksiyon (omfalit) geliştiğini gösterir. Omfalit çoğunlukla göbeğin idrar ve gaita ile kontamine edilmesi, göbeğin kuru tutulmamasından kaynaklanmaktadır.
Yenidoğanın göbek bölgesi rutin topikal ajanlar kullanmadan temiz ve kuru tutulmalıdır.
Umblikal kordu doğal kurutmaya bırakmak için aşağıdaki kurallara uyulması zorunludur:
- Göbek kordonu bölgesi temiz ve kuru tutulmalıdır.
- Patojen kontaminasyonunu önlemek için aseptik tekniğe uyulmalıdır.
- Göbek köküne dokunmadan önce eller yıkanmalıdır.
- Göbek kökünün havayla teması sağlanmalı ve sadece temiz kıyafetlerle kapatılmalıdır.
- Göbek kordonunun idrar ve gaita ile kontaminasyonunu önlemek için alt bezini aşağı, göbek kordonuyla temas etmeyecek şekilde katlanmalıdır.
- Eğer göbek kordonu kontamine olursa steril su ile bölge temizlenmeli ve temiz kuru gazlı bez ile kurulanmalıdır.
YENİDOĞAN AĞIZ BAKIMI NASIL OLMALI?
Yenidoğanlarda, dil ve ağız mukozası normal görünümdeki bir bebek için rutin olarak ağız bakımı yapmaya gerek yoktur.
Sadece annenin günlük duş alımıyla göğüs bakımının sağlanması ya da bu mümkün değilse kaynamış ılık su ile göğüslerini emzirmeden önce silmesi yeterlidir.
YENİDOĞAN GÖZ BAKIMI NASIL OLMALI?
Yenidoğanın gözlerinde çapaklanma yoksa herhangi bir bakım yapmaya gerek yoktur. Eğer çapaklanma görülüyor ise steril distile su ya da kaynatılmış soğutulmuş ılık su ve steril tampon ile fazla bastırılmadan iç kantüsten dış kantüse doğru silinir.
Her göz için ayrı steril tampon kullanılır.
YENİDOĞANIN CİLT BAKIMI NASIL OLMALI?
Matür yenidoğan cildi iyi gelişmiştir. Doğum ağırlığı ne kadar az ise epidermis o kadar incedir. Prematürelerde dermis tabakalarında daha az kollojen ve elastin bulunduğundan ödem daha kolay gelişir. Ödem derinin kan dolaşımına engel olarak derinin basınca maruz kalan yerlerinde yaraların oluşmasına yol açabilir. Bu nedenle prematürelerde; enfeksiyon ve toksinlere karşı duyarlılık fazla, deri yoluyla çok fazla su kaybı, dehidratasyon tehlikesi!
YENİDOĞANIN BANYOSU
Verniks kazeoza bebeği ısı kaybından koruyan bir tabakadır. Eğer verniks kazeoza çok yoğun ise silinebilir ancak hemen yıkama nedeni değildir.
İlk banyo, ısı stabilizasyonun sağlanması için, postnatal 24. saatten önce yapılmamalıdır.
Yenidoğan vücut ısısı stabil olduğu zaman, vücudundaki kanı ve mukusu temizlemek amacıyla ilk silme banyosu yaptırılır.
Göbeği düşene kadar silme banyosu, düştükten sonra küvet banyosuna geçilebilir.
Banyo için normal musluk suyu kullanılabilir. Bebeğin önce gözleri ve yüzü olmak üzere baştan aşağıya doğru temizden kirliye kuralına uygun olarak sırayla silinir.
Verniksi çıkarmak için sabun kullanmak ya da şiddetli ovalamak cilt hasarına yol açabilir.
Banyo suyunun suyunun ısısı 38-40 derece olmalıdır.
Oda ısısının 26-27 derece olmalıdır.
- Banyo için en az irritasyona neden olan temizleyiciler kullanılmalıdır.
- Nötral pH’ a sahip sıvı ya da katı temizleyiciler kullanılabilir.
- Koruyucusuz, parfüm ve banyo içermeyen ürünler veya güvenirliği test edilmiş koruyuculu ürünler tercih edilmelidir.
- Antimikrobiyal sabunlar yenidoğanın normal cilt florasını bozduğu için yenidoğan banyosunda önerilmemektedir.
YENİDOĞANIN ALT TEMİZLİĞİ NASIL OLMALIDIR?
Yenidoğanın alt temizliğinin uygun şekilde yapılması çok önemlidir. Özellikle idrar yolu enfeksiyonu ya da pişik gibi problemler uygun şekilde yapılmayan alt temizliğine bağlı gelişebilen başlıca problemlerdir.
Genital bölgeyi temizlemek için su ve pamuk kullanmak yeterlidir.
Kız bebeklerde önden arkaya doğru, erkek bebeklerde penis uç kısmından dibe doğru arkadan öne doğru temizlik yapılır.
YAZAR:
Hande TOPCU
İzmir Tınaztepe Üniversitesi Ebelik 3. Sınıf
Linkedln
